Tip 5 mizacı insanının temel arayışı “her şeyi tam bilmek ve anlamak” iken temel korkusu “bilgisiz ve başkalarına bağımlı biri olmaktır”. Enneagram sisteminde akıl/düşünme merkezinin akıl bölümünde olan tip 5 mizacı, her şeyi tam olarak bilmeyi ve böylelikle bağımsız bir yetkinliğe ulaşmayı hedefler.
Nefs yapısının temel arayışı her şeyi tam bilmek ve anlamak olunca karşımıza ilgilendiği konularda uzmanlaşmayı arzulayan, öğrenmeyi seven, mantıklı ve objektif biri çıkar. Tip 5 mizacı insanlar konulara dâhil olmadan, dışarıdan gözlem yapar, bilgiyi kuramsallaştırmaya yatkındır ve konuları çabuk anlar, zihinleri hızlı çalışır. Zihinleri bir veri işlemcisi gibidir demek yanlış olmaz. Öte yandan ilişkiler konusunda sorun yaşayabilirler zira duygularını göstermemeye meyillidirler. Bu sebeple ketum bir görünüm sergilerler. Empati kurmada ve insan ilişkilerini yürütmede zorlanan kişiler olabilirler. İnsanlarla çok vakit geçirmekten yorulabilir ve sıklıkla kendi başına zaman geçireceği alanlar yaratmaya çalışır. Kendi kendine yetebilen bir insan olmak onun için büyük önem arz eder. Soğukkanlı bir kişi resmi çizen tip 5 mizacı insanı bir konuda adım atmadan önce o konuyu tüm yönleriyle öğrenip değerlendirir ve ondan sonra mantığını kullanarak bir karara varır. Sağlıksız boyutta ise tip 5’ler karşılarındaki kişileri bilgisizlikleri üzerinde çok sert biçimde eleştirip küçümserler, insanlardan tamamen kopmuş bir hayat sürerek analitik becerilerini yitirir ve her alanda sübjektivite batağına saplanırlar.
Tip 5 insanı rahat olduğunda, yani yeterince kendi başına zaman geçirebildiği ve kendisini bilgi konusunda yetkin hissettiği ortamlarda rahat hattına giderek tip 8 mizacının sağlıklı özelliklerini sergiler ki bu da daha aktif, özgüvenli olması ve liderlik özellikleri sergilemesi anlamına gelir. Öte yandan bilgisiz hissettiği ve özel alanına saygı duyulmayan ortamlarda stres hattına giderek tip 7 mizacının sağlıksız özelliklerini sergiler ki bu da mantıksız, düşüncesiz ve bilgi ve yetkinlik gerektirmeyen yüzeysel faaliyetlere odaklanmış bir kişi haline dönüşmesi anlamına gelir.
