Modern insanın ortaya çıkışı ile felsefenin doğuşu hemen hemen aynı döneme dayanır. İnsan, fiziki evrimini tamamlarken düşünsel açıdan da kendini geliştirmekten uzak durmadı. İnsan, hayatta kalma noktasından üretme ve gelişme noktasına geldiği zaman varlığını ve tüm evrenin varlığını sorgulamaya başladı. Elinde olan somut bilgileri soyut düşünce ile birleştirdi ve ortaya birçok hipotez çıkardı. Antik felsefenin temelleri böyle atıldı. Tüm gelişimin sonucunda ise bugün felsefe diye adlandırdığımız bilim veya sanat doğdu.
Yaşamın ve evrenin en temel bilgilerinin kaynağından şekillenen bu düşünce akımı, tüm insanlığın yüzyıllar boyunca birleştirdiği parçalar sonucu bugünkü halini aldı. Felsefe sürekli yaşayan, canlı bir organizma olduğu için sonu asla gelmeyecek bir akım. Düşünsel evrenimiz farklılaştıkça ortaya yepyeni savlar ve hipotezler çıkmaya devam edecek.
Felsefe bilimi, çoğu çevrelerce bir düşünce sanatı olarak sıfatlandırılıyor. Aynı zamanda insanlığın temelini oluşturan bu düşünce bilimi, modern bilimlerin hepsinin atası konumunda. Felsefe, bu nedenle insan hayatında çok önemli bir yere sahip. Hepimiz doğrunun ve mutlağın peşinde bir ışık ararken felsefeden yararlanıyoruz. Varlık, gerçek, akıl, dil ve akılınıza gelecek bütün düşünsel çalışmalar ise felsefenin temel konularını oluşturuyor.
Temel konulara boyut atlatan ve ışığı bulmaya en çok yaklaşan insanlar ise bu ilmin gelişmesinde büyük katkılar ortaya koydular ve koymaya devam ediyorlar. Biz bu insanları ‘’filozof’’ olarak adlandırıyoruz. Zaman, mekan fark etmeksizin cesurca fikirlerini ortaya koyan ve insanlığa yol gösteren bu şahsiyetler, ilkel insandan modern insana uzanan yolu kısaltan yegane kişiler olarak karşımıza çıkıyorlar.
Günümüze kadar düşünce ve fikirleri ile bizleri aydınlatan yüzlerce filozof dünyadan gelip geçtiler. Halen de ortaya yeni zihin kaşifleri çıkmaya devam ediyor. Bu ilerlemenin pek tabii ki arka planında, tarihsel süreçte felsefeye kattıkları ile çok önemli isimler yer alıyor. Biz de geçmişten günümüze felsefeye yön veren filozofları sizlere biraz olsun tanıtmak istiyoruz. Düşünsel dünyamızı etkileyen bu seçilmiş insanlar kimdir, nasıl yaşadılar, ortaya neler koydular? Hepimizin onlar hakkında merak ettiği sorular vardır. Gelin hep birlikte sır perdesini biraz aralayıp bilgi dağarcığımıza yeni bilgiler katmaya çalışalım.
1. Thales
Miletli Thales’in kaynaklara dayanarak M.Ö 624 yılında doğduğu tahmin ediliyor. Milet olarak anılan yer, bugün Anadolu coğrafyasında Milas olarak andığımız yerdir. Thales, bugünkü Türkiye topraklarında dünyaya geldi. Antik Yunan’ın en...
İnsanlık tarihinde, ulaşılabilen bilgiler ışığında bilinen ilk filozof Thales’tir. İyonya Aydınlanması diye tabir edilen Antik felsefe devrimini başlatan kişi olarak bilinir. Antik Yunan’ın ‘’Yedi Bilgesi’’ olarak bilinen isimlerinden birisi de Thales’tir. Hayatını tüccarlık ile kazanan Thales hakkında, yaşadığı dönemden çok fazla bilgi bulunmuyor. Ancak Heredot gibi tarihçilerin yazıtlarında adından sıkça söz edildiğini biliyoruz.
2. Sokrates
Tarihin sahnesinde yer alan büyük düşünürlerden olan Sokrates, M.Ö 469 yılında Atina’da doğdu. Antik Helen’in yetiştirdiği önemli filozoflardan Sokrates, felsefenin babası olarak kabul edilir. Birçok insana göre felsefe biliminin en...
Tarihin en ünlü bilgelerinden olan Sokrates, Thales sonrası dönemde ciddi anlamda felsefeyi bilim niteliğine kavuşturan isimdir. Sokrates, bununla kalmayıp birçok ana felsefi akımın kurucusudur. Kurduğu bilim ve felsefe okulunda onun izinden gidecek birçok önemli düşünür yetiştirdi. ‘’Sokratik Felsefe’’ olarak adlandırılan düşünsel yapıyı insanlığa armağan etti. Bugün çok önemli kabul edilen ‘’diyalektik’’ kavramını ortaya atan Sokrates, aynı zamanda düzen karşıtı yaklaşımıyla bilinen bir düşünür oldu.
3. Platon
Klasik batı felsefesinin kurucusu Thales, geliştiricisi Sokrates ise zirve noktası da Platon’dur. Platon’un yazılı eserleri ve fikirleri batı felsefesinin temel taşlarını oluşturur. Platon tarafından ortaya koyulan savların birçoğu bugün halen...
Gelelim Sokrates’in yetiştirdiği en önemli filozof olan Platon’a. Platon, Socrates’in okulunda yetişmesine rağmen onu acımasızca eleştirebilecek kadar cesur biri olmasıyla bilinir. Tabii ki büyük düşünürün tek farklılığı bu değil. Tarihte bugünkü üniversite derecesinde bir eğitim kurumunu, ilk kez ortaya koyan kişi yine Platon’dur. Bu okulda, Antik Yunan Felsefesi’nin en önemli isimlerinden Aristo yetişmiş ve Platon onun hocalığı yapmıştır. Platon, tüm bu yaptıkları dışında sosyoloji ve politik felsefenin kurucusu olarak atfedilir.
4. Anaksimandros
Batı Anadolu’nun felsefe ile yoğrulan toprakları Milet (Milas)’ta doğan ve yetişen filozoflardan birisi de Anaksimandros’tur. Thales’in doğduğu toprakların önemli düşünürlerinden olan İyonyalı Anaksimandros, M.Ö 610 yılı civarlarında dünyaya geldi. Kimi...
Anaksimandros, Sokrates öncesi dönemde yaşayan Yunan filozoflarından biridir. Kendisi Thales’in en önemli öğrencilerinden biri olarak bilinir. Kimilerine göre de astronomi biliminin kurucusudur. Onun yazdığı eserler günümüze kadar ulaşmıştır ve eserleri felsefe ve bilim tarihi açısından büyük öneme sahiptir. Ayrıca Anaksimandros, doğa bilimi ve felsefe kavramlarını yan yana getiren ilk isimdir. Bu denli önemli işlere imza atması, Anaksimandros’u Antik Yunan dönemine yön veren en önemli kişilerden biri yapıyor. Adını popüler bilgeler kadar duymadığımız Anaksimandros, yaptıklarıyla ise tarihe adını kazımayı başarmıştır.
5. Pisagor
Pisagor, Antik İyonya felsefesinin en önemli ve bilinen ilk filozoflarındandır. Pisagor, tahminen M.Ö 570 yılında, Yunanistan topraklarına bağlı Sisam (Susam) adasında dünyaya geldi. Babası, o dönemde yüzük ve bilezik ustalığı...
Birçok insanın matematik ve geometride geliştirdiği formüller ile tanıdığı Pisagor, aynı zamanda Antik Yunan felsefesinin en önemli temsilcilerinden birisidir. Pisagor’un ortaya koyduğu düşünsel yapı, tarihin en önemli isimleri Platon ve Sokrates üzerinde büyük etki yaratmıştır. Pisagorcu yapıyı kuran, dini ve politik öğretilerini insanlara anlatmaya hayatını adayan Pisagor, matematik ve felsefe kavramlarını yan yana getirerek bilime boyut atlatmayı başarmıştır.
6. Aristotales (Aristo)
Aristoteles, kısaca ‘’Aristo’’ olarak andığımız Yunan filozof ve bilim insanı, dünyanın görmüş olduğu en büyük dehalardan biri olarak kabul edilir. Aristo gibi büyük bir beyin bile ‘’Klasik Yunan’’ döneminde yaşaması...
Antik Yunan’dan modern döneme geçişin anahtar isimlerinden biri olan Aristo, hocası Platon’u gölgede bırakacak kadar bilge bir araştırmacıydı. Onun açtığı yol, felsefe ve bilimin ilerlemesine büyük katkılar sağladı. Yazdığı eserler ve ortaya koyduğu düşünceler Orta Çağ Avrupa’sı ve İslam Dünyası’nda gelişen felsefi ve bilimsel akımların temelini oluşturdu. Pozitif bilimlerin kurucusu kabul edilen Aristo, birçok alanda gelişmeyi başlatan filozof ve bilim adamı olmuştur. Aristo, bazı çevrelerce tüm zamanların en büyük filozofu olarak kabul ediliyor.
7. Gotama Buda
Hindistan gibi mistik bir coğrafyanın temellerini atan kişi hiç şüphesiz Gotama Buda’dır. Buda’nın M.Ö 560 yılı civarında doğduğu tahmin ediliyor. Yine de Buda’nın doğumuna ve hayatına dair kesinleşmiş bilgiler mevcut...
Yönümüzü batıdan doğuya çevirdiğimizde ilk karşımıza çıkan isim, mistik doğu felsefesinin en önemli düşünürlerinden Buda oluyor. Bugün milyonlarca insanın inandığı ‘’Budizm’’ dini ve felsefesinin kurucusu olması bile insanlık için onun önemini anlatmaya yeter. Tüm dünyanın bilinen en önemli ruhani öğreticilerinden birisi kesinlikle Buda’dır. Milattan önceki dönemde, doğu uygarlıklarının düşünce yapısının şekillenmesinde kendisinin etkisi çok büyüktür. Öyle ki bu etki, o coğrafyayı aşarak tüm dünyaya yayılmıştır.
8. Konfüçyüs
Antik Çağ’da batı coğrafyasında, Thales, Pisagor, Sokrates gibi ünlü düşünürler ortaya çıkmış ve Aydınlanma Dönemi’ni başlatmışlardı. Doğu ise batıdaki gelişmelerden habersiz kendi aydınlanmasını ortaya çıkarmaya çalışıyordu. Bu aydınlanmanın öncülerinden ve...
Buda ile aynı dönemlerde doğu coğrafyasının düşünsel gelişimini etkileyen en önemli filozoflardan biri de Konfüçyüs’tür. Tarihin en önemli uygarlıklarından olan Çin’de yaşayan Konfüçyüs, Antik Çin ve Doğu felsefesinin temellerini atmıştır. Konfüçyüs, edindiği bilgileri ve öğretilerini gelecek kuşaklara aktarmak adına büyük bir özveri göstermiştir. Onun ortaya koyduğu politik ve dini hipotezler birçok insana ilham kaynağı olmuş ve olmaya devam etmektedir.
9. İbn-i Sina
İbn-i Sina batılıların deyişiyle ise Avicenna, dünyanın gördüğü en önemli alimler arasındadır. İbn-i Sina, bilimin farklı alanlarında yaptığı sayısız çalışmalar ile öncü oldu. Özellikle felsefe, tıp ve biyoloji alanında yaptığı...
İslam Dünyası’nın ‘’Aydınlanma Dönemi’’ birçok önemli alimin ortaya çıkmasını sağlamıştır. İbn- i Sina, bu dönemin sembol isimlerinden biridir. Tıp, biyoloji, felsefe, astronomi gibi bilim dallarında yaptığı çalışmalar ile insanlığa yol gösterici olmuştur. Eserleri ve felsefesi batıda ortaya çıkan düşünce akımlarını derinden etkilemiştir. Özellikle tıp alanında yaptığı çalışmalar, bugünkü modern tıbbın temellerini oluşturur. Eserleri, birçok batı diline çevrilerek yüzyıllarca en önemli okullarda ders kitabı olarak okutulmuştur.
10. Mevlana
Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan bir hayat hikayesi olan Mevlana, ömrü boyunca İslam felsefesi ve tasavvuf ilmi üzerine çalıştı. Ortaya koyduğu düşünceler ve eserler ile büyük kitlesel bir etki yarattı. Böylelikle...
Orta Asya, Pers İmparatorluğu ve Anadolu’da yaşayan Mevlana, doğunun bu üç önemli bölgesinde ortaya çıkan düşünsel ve dini gelişmelerin vücut bulmuş halidir. İslam felsefesinin bilinen en önemli isimlerinden olan Mevlana Celaleddin Rumi, aynı zamanda gelmiş geçmiş en büyük şairlerden biri olarak kabul edilir. Mevlana, İslam üzerine en derin araştırmaları ortaya koyan kişilerden olmuştur. Büyük alim, kendi adının verildiği ve İslamda önemli bir yer tutan Mevlevilik felsefesinin de kurucusu olarak bilinir.
11. Yunus Emre
Anadolu halk şiirinin ve tasavvuf felsefesinin en önemli isimlerinden Yunus Emre’nin hayatına ilişkin bilgiler halen net değildir ve onunla ilgili ulaşılabilecek bilgiler oldukça kısıtlıdır. Ancak tahminen, 1238 yılı civarlarında doğduğu...
Anadolu’nun bilinen en büyük şairlerinden olan Yunus Emre, düşünceleri ve eserleri ile birçok insanı etkilemiştir. Hayat, ölüm ve tanrı temaları üzerine yazdıkları ile bir şairden öte büyük bir düşünür olduğunu ortaya koymuştur. Hayatını mutlak doğru ve tanrıyı bulmaya adayan Yunus Emre, bu süreçte ürettiği savlar ile İslam ve fıkıh felsefesinin gelişmesine çok önemli katkılar sunmuştur.
12. Rene Descartes
Ünlü filozof ve bilim insanı Rene Descartes, 1596 yılında dönemin Fransa Krallığı sınırları içerisinde dünyaya geldi. Çok küçük yaşta annesini kaybeden Descartes, bu acı kaybın sonrasında babasının yanında kalmadı. Ninesinin...
‘’Düşünüyorum öyleyse varım.’’ Sanıyoruz ki bu sözü hayatında hiç duymayan birisi olsun. Decartes, ünlü sözü ile tarihte unutulmayacak bir yer edinmeyi başarmıştır. Tabii ki Descartes’in bu kadar bilinen bir isim olmasının sebebi söylediği bir söz değil asla. Descartes, modern felsefenin kurcusu ve en önemli temsilcilerindendir. Geç Aristoculuk olarak adlandırılan akımı devam ettiren kişidir. Aynı zamanda doğa felsefesi, psikoloji, fizyoloji ve bilişsel metotlar üzerine yaptığı çalışmalar ile büyük başarılar elde etmiştir.
13. Martin Luther
Martin Luther, Hıristiyan dünyasında köklü değişiklerin olmasına neden olan bir rahipti. O, din adamı olmasının yanında büyük bir filozof ve devrimci olarak anıldı. Günümüzde hala yarattığı reformlar ve öğretileri birçok...
Martin Luther, aslında bir keşiş ve rahiptir. Luther, kilise ve klasik Hıristiyan öğretilerine karşı çıkması ile bilinen bir filozof ve din adamı. Üniversitede teoloji dersleri veren ve din ile felsefeyi harmanlayan Luther, yazdığı eserleri ile Katolik Roma ve Papa’nın ortaya koyduğu kuralları sonuna kadar eleştirdi. Bu eserler ve Luther’in tutumu ona karşı davaların açılmasına ve engizisyonda yargılanmasına kadar gidecek sürecin başlamasına neden oldu. Yine de doğru bildiklerinden vazgeçmeyen Luther, Hristiyan dünyasında yeni bir mezhebin kurucusu oldu. Protestanlık, onu destekleyenler tarafından benimsenmiş ve yüzyıllar boyunca bir inanç sistemine dönüşmüştü. Günümüzde halen Hıristiyanlığın en büyük gruplarından birini Protestanlar oluşturuyor.
14. Baruch Spinoza
Doğum adı ile Benedito de Espinosa, Yahudi kökenli bir düşünce ve fikir adamıdır. 1632 yılında, Amsterdam Hollanda’da dünyaya geldi. Portekizli Seferad bir ailenin çocuğu olan Spinoza, Hollanda’da Yahudi cemaatinin içerisinde...
Avrupa’nın en karanlık dönemi olarak kabul edilen Orta Çağ’dan kurtulup, Aydınlanma Dönemi’ne geçişinde en önemli isimlerden biri kuşkusuz Baruch Spinoza’dır. Decartes’in öğretilerini modern bir şekilde yorumlayarak yeni bir düşünce sistemi oluşturan Spinoza, 17. yüzyıl felsefesinin en önemli rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilir. Özellikle evren ve insan hakkındaki görüşleri büyük yankı uyandırmıştır.
15. John Locke
Avrupa’nın kaderini değiştirecek olan Aydınlanma Çağı’nın gerçek kurucusu John Locke olarak kabul edilir. Düşünce özgürlüğü, demokrasi ve akli eylemin öneminin en önemli savunucularından biridir. Locke, meşruti demokrasinin temel fikirlerini tutarlı...
Avrupa’da Aydınlanma Dönemi olarak kabul edilen 17. yüzyılın en önemli düşünürlerinden biri John Locke’dir. Hatta bu dönemin gerçek kurucusu John Locke olarak kabul edilir. Ünlü filozof, insan ve varoluş üzerine yaptığı çalışmalar ile çok önemli bir felsefi akım yaratmıştır. Locke, aynı zamanda siyaset felsefesi üzerine yaptığı çalışmalar ile ünlenmiştir. Hükümet, yönetim şekilleri ve yargı kavramları üzerine önemli görüşleri vardır.
16. Jean-Jacques Rousseau
Fransız düşünce dünyasının ve edebiyatının en ünlü isimlerinden Jean Jacques Rousseau, 1712 yılında İsviçre’nin Cenevre kentinde dünyaya geldi. Annesi onun doğumundan kısa bir süre sonra hayatını kaybetti. Babası ve teyzesi...
Jean-Jacques Rousseau, hakkında satırlarca methiyeler düzülecek kadar önemli bir filozof. O, yalnızca ortaya koyduğu düşünceleri ve eserleri ile insanlığı etkilemedi. Fransız Devrimi’ni başlatacak fikirleri tüm insanlığın kaderini değiştirdi. Devrim sonrası dönemde Avrupa’da sosyal yapı ve eğitim alanlarında yapılan reformlarda Jean-Jacques Rousseau imzası vardı. Bugün halen onun görüşleri ve fikirleri modern dünyanın şekillenmesinde kullanılıyor.
17. Immanuel Kant
18. yüzyıl Avrupa’sının en önemli düşünce adamlarından Immanuel Kant, 1724 yılında Prusya’ya bağlı Könisberg’te dünyaya geldi. Fakir bir ailenin çocuğu olan Kant’ın çocukluk dönemi zorlu geçti. Özellikle babası öldükten sonra...
Immanuel Kant, 17. yüzyıl sonrası dönemde Avrupa’da felsefe biliminin en önemli temsilcilerinden biridir. Onun ortaya koyduğu düşünce ve savlar, kendisinden sonra gelecek neslin tüm fikir ve düşünce dünyasını derinden değiştirmeyi başardı. Kantçı felsefe, günümüzde bile birçok düşünür tarafından savunulan bir ideoloji olarak karşımıza çıkmaya devam ediyor. Eleştirel felsefenin babası olarak kabul edilen Kant, din ve felsefeyi yan yana getirmekten çekinmemiştir. Bazı kesimler onu aşırı dindar görüşleri olduğu gerekçesiyle suçlamaktadır. Bilim ve felsefe dünyasını ikiye bölmesi bile onun ne büyük bir düşünür olduğunu bizlere gösteriyor diyebiliriz.
18. George Wilhelm Friedrich Hegel
Dünya tarihine damga vurmuş isimlerden George Wilhelm Friedrich Hegel, 27 Ağustos 1770’te Almanya’da dünyaya geldi. Babası orta dereceli bir memur olan Hegel, içinde bulunduğu imkanları iyi değerlendirdi. İlköğrenimini tamamladıktan sonra...
17. yüzyıl sonrası dönemin felsefe ile öne çıkan toprakları Almanya’dan yetişen Hegel, tıpkı vatandaşı Kant gibi bilim ve felsefe dünyasını ikiye bölen isimlerden. Hem de bu bölünmenin tarafları, Kant’ın yarattığı bölünmenin tarafları kadar yumuşak değil. Onu, şiddetle eleştirenler ve sonuna kadar arkasında duranlar oldu. Halen de bu bölünmüşlük devam ediyor. Hegel, Kant’tan etkilenmesine rağmen onun fikirlerini yetersiz buluyordu. Bu nedenle mantık ve idealizm temelli kendi düşüncelerini ortaya koydu. Onun fikirleri, felsefenin gelişimini en derininden etkiledi. Hegel sonrası gelen kuşaklar hatta çağdaşları bile onun fikirlerinden çokça etkilendi.
19. Arthur Schopenhauer
Alman felsefe tarihinin en önemli temsilcilerinden Arthur Schopenhauer, 1788 yılında, Polonya sınırları içerisindeki Gdansk şehrinde dünyaya geldi. Tüccar bir ailenin çocuğu olan Schopenhauer, ekonomik olarak iyi şartlarda yetişti. Ancak Polonya’nın...
Alman ve batı felsefesine yön veren isimlerden birisi de Arthur Schopenhauer’dir. Platon ve Kant gibi düşünürlerden etkilenen Arthur Schopenhauer, onların düşüncelerini kendi zihninde harmanlamış ve ortaya çok önemli savlar koymuştur. Denge, irade ve öz kavramları Arthur Schopenhauer’in yorumları ile çok farklı anlamlar kazanmıştır. Ünlü filozofun bir özelliği de pesimistliğidir. Onun sonsuz pesimistliği bazı çevreler tarafından son derece katı şekilde eleştirilmiştir. Ayrıca Almanların çılgın dahisi Friedrich Nietzche’nin akıl hocası olduğunu da hatırlatmadan geçmeyelim.
20. Soren Kierkegaard
19. yüzyıl Avrupa’sının düşünceleri ve savları ile en çok dikkat çeken filozoflarından birisi olan Soren Kierkegaard, 1813 yılında Kopenhag’ta dünyaya geldi. Danimarkalı düşünürün çocukluğu dindar bir çevrede geçti. Aşırı derecede...
Varoluşçuluk akımının en önemli temsilcilerinden olan Soren Kierkegaard’tan bahsedelim. Koyu Hıristiyan bir aileden gelmesine ve dini eğitim almasına rağmen Soren Kierkegaard, dönemin Hıristiyanlığına getirdiği ağır eleştiriler ile tanınmıştır. Mevcut dinin yozlaştığını ve reformların yapılması gerektiğini öne sürmüştür. Sistematik felsefenin aksine bireyi ana merkeze alan fikirleri olan Soren Kierkegaard, felsefe tarihinin en özgün isimlerinden biri olarak kabul edilir. Onun ortaya koyduğu fikirler daha önce neredeyse ortaya atılan diğer fikirler ile hiçbir anlamda tam olarak uyuşmamaktadır.
21. Mihail Bakunin
Tam adıyla Mihail Aleksandroviç Bakunin, dünyanın en ünlü filozoflarından biridir. Bakunin, 1814 yılında Rusya İmparatorluğu topraklarında dünyaya geldi. Küçük bir köyde doğmasına rağmen iyi şartlarda bir çocukluk geçirdi. Bunda tanınan,...
Devrim, Rusya ve Kolektivzm. Bu üç kelime, ünlü filozofun dünyayı değiştirecek fikirlerinin ana temalarıdır. Anarşizm akımının babası olarak bilinen Bakunin, tanrı dahil bütün kavramları reddeden düşünceleri nedeniyle birçok kesimden büyük tepki toplamıştır. Onun düşüncelerinden pozitif şekilde etkilenen gelecek kuşaklar ise dünyada özgürlük kavramının yoğun olarak hissedildiği 1900’lü yıllara damgasını vurdular. Karl Marx ile iki ayrı kutbu oluşturan Bakunin, sosyalist felsefenin en önemli isimlerindendir.
22. Karl Marx
Dünya tarihinde, insanlık üzerinde en derin etkiyi yaratan isimlerden biri kuşkusuz Karl Marx’tır. Karl Marx, yalnızca felsefi ve politik öğretileri ile değil, yaşamıyla ve duruşu ile de büyük kitleleri etkiledi....
Bilimsel sosyalizmin kurucusu olarak kabul edilen ve 19. yüzyılın büyük düşünürlerinden olan Karl Marx, toplumu ve insanlığı etkileyen en büyük dahilerden birisi. Onun ortaya koyduğu düşünce akımları ve yazdığı eserler sadece dönemindeki ve bir sonraki kuşaktaki insanları etkilemedi. Marx’ın görüşleri günümüzde halen büyük kitleler tarafından kabul görüyor ve onlara saygı duyuluyor. Friedrich Engels ile birlikte yarattıkları sosyalizmin alt bir tanımı olan Marksizm; sosyal eşitlik, proletarya ve işçi hakları gibi konularda tamamen düzeni değiştirecek bir öngörü sunuyordu. Bu öngörüler, Sovyet Rusya gibi komünist devletlerin kurulmasında ve dünyada özgürlük, eşitlik ve adalet gibi hakların önem kazanmasında büyük rol oynamışlardır.
23. Friedrich Engels
Felsefe tarihinin ve dünya politika tarihinin en büyük figürlerinden olarak görülen Friedrich Engels, 1820 yılında Purusya’da dünyaya geldi. Rus etkisi altında kalan Alman topraklarında büyümesi onun fikirlerinin şekillenmesinde büyük yer...
Marx’tan bahsedip Freidrich Engels’ten bahsetmemek olmaz. Bilimsel sosyalizm konusunda en az Marx kadar önemli bir diğer isim Engels’tir. İşçi sınıfının mücadelesi, komünizm, gibi konularda dostu Marx ile birlikte önemli eserler ortaya koyan Engels, dünyanın gidişatına etki eden düşünürlerin önde gelenlerinden biri olarak bilinir. Ortaya koyduğu hipotezler ve görüşler birçok felsefi akıma ilham kaynağı olmuştur. Örneğin Engels, bazı düşünceleri ve sözleri dolayısıyla feminizm felsefesinin kurucusu kabul edilir. Ayrıca tarihteki ilk Marksist insan Engels’tir.
24. Friedrich Nietzche
Yalnızca 19. yüzyılın değil tüm zamanların en önemli düşünürlerinden Friedrich Nietzche, 1844 yılında Prusya Krallığı topraklarında dünyaya geldi. Babası rahipti, bu nedenle din ağırlıklı bir ortamda büyüdü. Nietzche, okul hayatında...
Öyle bir filozof düşünün ki özel hayatı fikirlerinden daha çok tartışılır olsun. Hatta dizilere ve filmlere konu olsun. Friedrich Nietzche, listenin magazinsel bakımdan en meşhur ismi diyebiliriz. Nihilizm akımının en büyük temsilcisi olarak kabul edilen Nietzche, çağının ilerisinde ve ilginç görüşleri ile yaşadığı dönemde birçok eleştiri almıştır. Tabii ki eleştirildiği kadar büyük bir kesim tarafından da sonsuz şekilde desteklenmiştir. Yazdığı eserlerinde kullandığı dil ve metaforlar dolayısı ile din ve toplumsal değerleri yıkmak ile eleştirilmiştir. O ise, savunduklarından asla vazgeçmemiş ve bu fikirlerini insanlığa aktarmak için hayatının son evresine kadar üretmeye devam etmiştir. Çılgın dahi Nietzche, felsefeye getirdiği çeşitlilik ile felsefe ve dünya tarihinin en etkili filozoflarından biri olarak bilinir ve kabul edilir.
25. Bertrand Russell
Tarihin gördüğü en büyük savaş karşıtlarından biri olan Betrand Russell, aynı zamanda Varoluşçuluk felsefesinin kurucularından biridir. Bazı çevreler onu, liberal veya pasifist olarak tanımlar. Ancak Russell, kendisini herhangi bir akıma...
İngiliz filozof ve matematikçi Bertrand Russell, kendisini tam olarak bir kalıba sokmayan düşünürlerdendir. Sosyalizm, liberalizm ve pasifizm gibi akımları savunmasına rağmen hiçbirine tam olarak bağlı olmadığını sözlerine eklemiştir. Russell, yine de analitik felsefenin kurucuların biri olarak bilinmektedir. Russell’ın bu listede olmasının en büyük sebebi ise bilinen ilk aktivistlerden olmasıdır. İnsanlığın savaştan ve silahlardan uzak durması gerektiğini sürekli savunan Russell, en azından tamamen militarist bir dünyada yaşamıyor oluşumuza yaptığı etki ile bile insanlık adına önemli bir işe imza atmıştır.
26. Martin Heidegger
Almanya’dan dünyaya yayılan ve büyük etki yaratan felsefe akımının en önemli temsilcilerinden birisi hiç şüphesiz Martin Heidegger’dir diyebiliriz. Heidegger, düşünceleri, savları ve öğretileri ile Avrupa’nın modern felsefesini ve politikasını derinden...
Ünlü Alman filozof Martin Heidegger, varoluşçu klasik felsefe akımının en önemli temsilcilerinden biridir. 19. Yüzyılın sonlarında doğan, görüşleri ile 20. yüzyıla damga vuran Heidegger, felsefi argümanları ve düşünceleri dışında büyük eleştirilere uğramış bir düşünürdür. Bunun nedeni ise II. Dünya Savaşı Almanya’sında Adolf Hitler ve Nazilere katılmasıdır. Nasyonel sosyalizme verdiği destek onu politik olarak en karanlık filozoflardan biri haline getirmiştir. Daha sonra özür dilese de üzerindeki karanlık asla tamamen kalkmamıştır.
27. Jean Paul Sartre
20. yüzyılın en önemli düşünürlerinden ve yazarlarından biri olarak görülen Jean Paul Sartre, Fransa’da dünyaya geldi. 1905 yılının yaz aylarında Paris’te doğan bir çocuk, kendine özgün düşünceleri ve savları ile...
20. yüzyıla damga vuran en önemli yazar ve filozoflardan olan Jean Paul Sartre, varoluşçu felsefeyi kendi özgün düşünceleri ile yorumlayarak ortaya yeni bir akım çıkarmıştır. Varoluşçu Marksizm savı ile siyasette de önemli bir rol oynamayı başarmıştır. Sartre, yazdığı romanlar ve edebi eserler ile bir dönemin fikir dünyasını ve entelektüel çevresini etkilemiş ve önemli bir dğer haline gelmiştir. Bu nedenle Sartre, modern entelektüel kavramının bilinen ilk temsilcisi olarak kabul edilir.
28. Albert Camus
1913 yılında, Fransa’nın Cezayir bölgesindeki Mondovi kasabasında dünyaya geldi. Her ne kadar kendisini “ filozof” olarak adlandırmasa ve her türlü etikete karşı çıksa da, varoluşçu bir filozof ve absürdüzmin öncüsü...
Albert Camus, genç yaşında savunduğu fikirler ve ortaya attığı kavramlar ile kısa sürede ün kazanmış bir yazar ve filozoftur. Absürdizm kavramının öncülerinden olarak kabul edilen Camus, buna rağmen kendisini bağımsız bir filozof olarak tanımlamayı tercih etmiştir. Komünizm, sosyalizm ve insan hakları gibi konulardaki çalışmaları ile öne çıkan Camus, insanlığın kapitalizme ve katı devlet yönetimlerine boyun eğmemesi gerektiğini sıkça vurgulamıştır. Bu bağlamda insanlığa kattıkları ile yakın tarihin en büyük düşünürlerinden biri olarak anılır.
29. Michel Foucault
Ünlü düşünür ve yazar Michel Foucault, 1926 yılında Fransa’da dünyaya geldi. İyi eğitimli bir aileden gelen Foucault, ilköğreniminin ardından Paris’te liseyi bitirdi. Fransa’nın köklü liselerinden IV. Henry’den mezun olan Foucault,...
Michael Foucault, belki de bu listenin Friedrich Nietzche ile birlikte en çılgın teoriler üreten iki isminden birisidir. Foucault, temel değerleri, devleti, iktidarı ve insanı yöneten tüm mekanizmaları reddetmiştir. Bu fikirlerini eserlerinde sıkça dile getirmiştir. Foucault, bilginin en güçlü silah ve iktidar olduğunu savunur. Onun bu savları günümüzde halen büyük bir kesim tarafından kabul görmektedir. Alman düşünürler Heidegger ve Hegel’den etkilendiğini ise söylemeden geçmemek gerek. Bu iki ünlü düşünür, Foucault’u derinden etkilemişlerdir.
30. Slavoj Zizek
Düşünce yapısı ve görüşleriyle 20. ve 21. yüzyıl felsefesini doğrudan etkileyen, en önemli isimlerden biri Slavoj Zizek’tir. Bu tanımlama Zizek’in yaptıklarını ve etkilerini anlatmaya yine de yetmez. Onun felsefesi ve...
Listenin en sonunda günümüzün en değerli düşünürlerinden Salvoj Zizek’e yer veriyoruz. Bu listede halen hayatta olan tek isim olan Zizek, modern bir filozof ve eleştirmen olarak tanınıyor. Materyalizm akımını kendine has düşünceleri ile harmanlayan Zizek, aynı zamanda Marksizm’e olan yakınlığını da inkar etmiyor. Politik felsefe alanında görüşleri, özellikle anarşist veya sosyalist çevrelerde büyük karşılık buldu ve bulmaya da devam ediyor. Globalleşen ve farklı bir boyuta evirilen dünyada Zizek, klasik felsefenin modern şövalyesi olarak tanımlanabilir.
| Sıra | İçerik | Kullanıcı Puanı |
|---|---|---|
| 1 | Thales | - |
| 2 | Sokrates | - |
| 3 | Platon | - |
| 4 | Anaksimandros | - |
| 5 | Pisagor | - |
| 6 | Aristoteles | - |
| 7 | Gotama Buda | - |
| 8 | Konfüçyüs | - |
| 9 | İbn-i Sina | - |
| 10 | Mevlana Celaleddin Rumi | - |
