En Güzel Türk Sanat Müziği Şarkıları: Gelmiş Geçmiş En Sevilen 29 Türk Sanat Müziği Eseri

Klasik Türk Müziği ya da daha yaygın kullanılan ismiyle Türk Sanat Müziği, içinde akıl almaz ölçüde zengin bir makam, usûl, beste ve güfte deryasını barındırıyor. Hele bir de bu eserler Müzeyyen Senar, Zeki Müren, Emel Sayın, Münir Nurettin Selçuk, Bülent Ersoy, Safiye Ayla ve Hamiyet Yüceses gibi saymakla bitiremeyeceğimiz ustalar tarafından yorumlanınca bize de yalnızca uzaklara bakıp dalmak ve bu muhteşem eserlerde kaybolmak kalıyor.

Bazen bir ayrılıkta “Elbet bir gün buluşacağız./Bu böyle yarım kalmayacak…” çalınıyor kulağımıza, bazen bir umut anında “Sevmekten kim usanır” diye eşlik ediyoruz ustaya. Belki bir dost sofrasında, belki bir meyhane masasında, belki yalnız bir akşamda, belki umutların tükendiği, belki de yeniden doğduğu bir anda… Türk Sanat Müziği’nin müthiş eserleri, derdimizi anlatacak bir ses aradığımız ya da içimizdekileri dökmek istediğimiz her anda hep yanımızda.

Takdir edersiniz ki, böylesine köklü ve zengin bir türün tüm başarılı eserlerini tek bir listede sıralamak olanaksız. Hangisini yazsak bir diğeri eksik kalacak. Ancak bugün en bilinen ve en sevilen eserlerden bir derleme yapmaya çalıştık. Kim bilir, belki bu liste size tam da ihtiyacınız olduğu bir anda eşlik eder de; İstanbul'un en iyi meyhanelerinden birisi olan Kalamış’taki, Agora Meyhanesi’nde, gökyüzünde, muhabbet bağında ya da ada sahillerinde buluşuruz hep bir ağızdan. Listede eksik olduğunu düşündüğünüz eserleri bizimle mutlaka yorumlarda paylaşın ki, çıktığımız nostaljik yolculuğa birer basamak daha ekleyelim. Keyifli dinlemeler!

1. Kimseye Etmem Şikayet

Müzeyyen Senar’la özdeşleşmiş olan ve “Titrerim mücrim gibi baktıkça istikbâlime.” gibi müthiş bir dizeyi de içinde barındıran Kimseye Etmem Şikayet, Kemani Sarkis Efendi’nin Nihavend makamında ve curcuna usûlünde bestelediği bir eser. Güftesinin ise İhsan Raif Hanım’a ait olduğu ve kendisinin bu dizeleri henüz 13 yaşındayken kaleme aldığı düşünülüyor.

2. Şarkılar Seni Söyler (Huysuz ve Tatlı Kadın)

İsmi Huysuz ve Tatlı Kadın olarak da anılan Şarkılar Seni Söyler’in bestesi Muzaffer İlkan’ın, güftesi ise Fakih Özlen’in imzasını taşıyor. Yeşim Kaygusuz adında bir kadına yazıldığına dair söylentiler bulunan bu eser de Nihavend makamında. Usûlü ise Düyek.

3. Fikrimin İnce Gülü

Atatürk’ün çok sevdiğini ve özellikle Müzeyyen Senar’dan dinlemeyi tercih ettiğini bildiğimiz Fikrimin İnce Gülü, sanıyorum ki yediden yetmişe herkesin duyduğunda farkında olmadan eşlik etmeye başladığı bir eser. Acem kürdî makamındaki ve Semâî usûlündeki bu eserin bestesi, Muallim İsmail Hakkı Bey olarak da anılan İsmail Hakkı Aksoy’a ait. Ancak güftesinin kime ait olduğu hâlen netliğe kavuşmuş değil.

4. Akşam Oldu Hüzünlendim Ben Yine

Bestesi Semahat Özdenses’e, güftesi Ahmet Cengizoğlu’na ait olan Akşam Oldu Hüzünlendim Ben Yine, bittiğinde söylenecek söz bırakmayan bir eser. Uşşak makamında söylenen bu parçanın da usûlü Düyek. Bu eseri hangi ustadan dinlemek istediğiniz de tamamen size kalmış. Zeki Müren’in yorumu ayrı, Müzeyyen Senar’ınki ayrı nefis.

5. Sevmekten Kim Usanır

Rast makamında ve Düyek usûlünde söylenen Sevmekten Kim Usanır, özellikle 1970’li yıllarda Mustafa Sağyaşar tarafından icra edildiğinden beri en sevilen eserler listesinden kolay kolay düşmüyor. Eserin bestesi Teoman Alpay’a, güftesi de Hikmet Münir Ebcioğlu’na ait.

6. Gamzedeyim Deva Bulmam

Kemâni Tatyos Efendi tarafından bestelenen Gamzedeyim Deva Bulmam’ın güftesi Kesik Kerem’in imzasını taşıyor. Uşşak makamında söylenen bu eserin usûlü sofyan. Bu eseri de Müzeyyen Senar’dan, Ahmet Özhan’dan ve Barış Manço’dan dinlemek bambaşka bir keyif.

7. Şimdi Uzaklardasın

Suzinak makamında ve Semâî usûlündeki Şimdi Uzaklardasın’ın hem bestesi hem de güftesi büyük usta Zeki Müren’e ait. “Hiç ayrılamam derken, kavuşmak hayal oldu.” sözleriyle uzaklara dalıp gitmemek elde değil.

8. Ben Seni Unutmak İçin Sevmedim

Bestesi Amir Ateş’in, güftesi İlham Behlül Pektaş’ın imzasını taşıyan Ben Seni Unutmak İçin Sevmedim, başta Müzeyyen Senar ve Zeki Müren olmak üzere birçok farklı usta tarafından seslendirilmiş bir eser. Segah makamında. Usûlü ise Semâî ve Düyek.

9. Elbet Bir Gün Buluşacağız

Muhayyer Kürdî makamının en etkileyici eserlerinden biri olan Elbet Bir Gün Buluşacağız, Semâî usûlünde söyleniyor. Hem bestesinin hem güftesinin altında Mustafa Seyran’ın imzası var ve ilk olarak Zeki Müren tarafından icra edildiği için genellikle usta sanatçıyla özdeşleştiriliyor.

10. Bir Yangının Külünü

Gönül Penceresinden ismiyle de anılan bu eser, Hicaz makamında ve Nîm sofyan usûlünde söyleniyor. Sözleri Şemsi Belli’nin, bestesi de Muzaffer İlkar’ın imzasını taşıyor. Zeki Müren’in yorumu tek kelimeyle eşsiz. Ayrıca, Candan Erçetin’in ve Nurten Demirkol’un yorumları da dinleyicilerden tam not almayı başarmış.

11. Agora Meyhanesi

Dr. Onur Şenli’nin “Sana bu satırları bir sonbahar gecesinin felç olmuş köşesinden yazıyorum.” sözleriyle başladığı mektubu, Türk Sanat Müziği’ne tek kelimeyle eşsiz bir eser kazandırdı. Bestesi İsmet Nedim Saatçi’ye ait olan bu şaheser Muhayyer Kürdî makamında ve Sofyan usûlünde söyleniyor. Herkesin favori Agora Meyhanesi yorumu başkadır. Ancak Zeki Müren’inki gerçekten kusursuz.

12. Ah Bu Şarkıların Gözü Kör Olsun

Bestesi Avni Anıl’a, sözleri Şahin Çandar’a ait olan bu eser Kürdilihicazkâr makamında ve Semâî usûlünde söyleniyor. İlk olarak Muazzez Abacı tarafından 1989 yılında seslendirilmiş. Milliyet Gazetesi tarafından bu sene yapılan bir ankette yılın en sevilen on şarkısından biri seçilmiş. Yıllar içinde Zeki Müren, Emel Sayın ve Ümit Besen gibi birçok usta tarafından da yorumlandı.

13. Gözlerin Doğuyor Gecelerime

Zeki Müren’in 1988 yılında çıkardığı albüme de ismini veren bu eşsiz eserin bestesi Yusuf Nalkesen’e, güftesi Halit Çelikoğlu’na ait. Uşşak makamında ve Sofyan usûlünde icra ediliyor. Hem Zeki Müren’in hem de Zekai Tunca’nın yorumları çok seviliyor.

14. Senede Bir Gün

Söz konusu büyük usta Zeki Müren olunca ondan dinlemeye alışık olduğumuz eserler de sıralamakla bitmiyor. Sözleri Sadık Şendil tarafından kaleme alınan ve Şekip Ayhan Özışık tarafından bestelenen Senede Bir Gün de Zeki Müren’in adeta devleştiği eserlerden biri. Hicaz makamında ve Düyek usûlünde söyleniyor.

15. Gökyüzünde Yalnız Gezen Yıldızlar

“Gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar/Yeryüzünde sizin kadar yalnızım.” Yalnızlığın daha başarılı ve etkileyici bir tarifi var mıdır, bilmiyorum. Teoman Alpay tarafından bestelenen bu eserin sözleri Münir Ebcioğlu’nun imzasını taşıyor. Eserin makamı Nihavend, usûlü ise Düyek.

16. Bakmıyor Çeşm-i Siyah

Nihavend makamındaki bir diğer şaheser olan Bakmıyor Çeşm-i Siyah’ın bestekârı Hacı Arif Bey, güftekârı ise Mehmet Sadi Bey. Aksak usûlde icra edilen bu eser, Hamiyet Yüceses’in yorumuyla bambaşka bir noktaya taşınıyor.

17. Ada Sahillerinde Bekliyorum

Fasılların olmazsa olmaz eşlikçisi Ada Sahillerinde Bekliyorum, Hicaz makamında ve Sofyan usûlünde söylenen bir eser. Eserin bestesinin ve güftesinin kime ait olduğu bilinmiyor. Bu eseri de Hamiyet Yüceses’ten dinlemenizi tavsiye ederim.

18. Her Yer Karanlık (Makber)

Türk edebiyatının usta kalemi Abdülhak Hamit Tarhan’ın imzasını taşıyan Her Yer Karanlık, Mehmet Baha Pars tarafından bestelenmiş bir eser. Rast makamında ve serbest usûlde icra ediliyor. Hem Hamiyet Yüceses hem de Melihat Gülses bu eseri harika yorumlamış.

19. Duydum ki Unutmuşsun

Müzeyyen Senar, Emel Sayın ve Zeki Müren gibi nice usta tarafından seslendirilen Duydum ki Unutmuşsun, Muhayyer Kürdî makamında ve Semâî usûlünde söyleniyor. Eserin bestekârı Selahattin Altınbaş, güftesi ise Turgut Yarkent’in imzasını taşıyor.

20. Bir Kızıl Goncaya Benzer Dudağın

Muhayyer Kürdî makamındaki bir diğer muhteşem eser olan ve genellikle Emel Sayın’dan dinlemeye alışık olduğumuz Bir Kızıl Goncaya Benzer Dudağın, Düyek usûlünde söylenen bir şarkı.

Eserin bestesinin altında Amir Ateş’in, güftesinin altında Melek Hiç’in imzası bulunuyor.

21. Dönülmez Akşamın Ufkundayız

Rindlerin Akşamı ismiyle de bilinen Dönülmez Akşamın Ufkundayız’ın sözleri edebiyatımızın en büyük ustalarından biri olan Yahya Kemal Beyatlı’ya ait. Eserin bestekârı ise bir diğer ustamız olan Münir Nurettin Selçuk. Hal böyle olunca ortaya kusursuz bir Türk Sanat Müziği eseri çıkması da kaçınılmaz oluyor. Münir Nurettin Selçuk’un harika seslendirdiği bu eserin Zeki Müren, Bülent Ersoy ve Muazzez Abacı tarafından seslendirilmiş oldukça başarılı versiyonları da bulunuyor. Eserin makamı segah, usûlü Düyek.

22. Hani O Bırakıp Giderken Seni (Veda Busesi)

Orhan Seyfi Orhon’un Veda Busesi adlı nefis şiirinin Yusuf Nalkesen tarafından bestelenmesi sonucunda Türk Sanat Müziği’ne kazandırılan Hani O Bırakıp Giderken Seni, Muhayyer Kürdî makamında. Semâî usûlünde söylenen bu eser, Nesrin Sipahi tarafından harika yorumlanıyor.

23. Bir İhtimal Daha Var

Bestesi ve güftesi Osman Nihat Akın’a ait olan Bir İhtimal Daha Var, Nihavend makamında icra edilen bir eser. Düyek usûlünde söyleniyor. Mustafa Sağyaşar ve Nigar Uluerer ile özdeşleştiğini söyleyebileceğimiz bu parçayı Müzeyyen Senar, Safiye Ayla ve Zeki Müren de çok başarılı bir şekilde seslendiriyor.

24. Muhabbet Bağına Girdim Bu Gece

Dost sofralarının ve fasıl gecelerinin neşeli anlarının olmazsa olmazı olan Muhabbet Bağına Girdim Bu Gece’nin bestesi Saadettin Kaynak’a ait. Güftenin de Saadettin Kaynak tarafından kaleme alındığı söyleniyor, ancak bu netleşmiş bir bilgi değil. Düyek usûlündeki bu eser Hicaz makamında. Safiye Ayla’dan dinlemenizi tavsiye ederim.

25. Kalamış

Sözleri Behçet Kemal Çağlar’a ait olan Kalamış, diğer ismiyle Yok Başka Yerin Lütfu, Münir Nurettin Selçuk tarafından bestelenmiş bir eser. Aksak usûlde ve Nihavend makamında söyleniyor. Kimden dinlenir derseniz, elbette büyük usta Münir Nurettin Selçuk’tan.

26. Beni Kör Kuyularda Merdivensiz Bıraktın

Usta şair Ümit Yaşar Oğuzcan’ın dizelerinin Münir Nurettin Selçuk tarafından bestelenmesi sonucunda müziğimize kazandırılan Beni Kör Kuyularda Merdivensiz Bıraktın, sevgiyi ve çaresizliği en iyi anlatan eserlerden biri. Kürdilihicazkâr makamında ve Düyek usûlünde söyleniyor. Münir Nurettin Selçuk’un yanı sıra, oğlu Timur Selçuk da bu eseri çok başarılı seslendiriyor.

27. Sen Kimseyi Sevemezsin

Mediha Şen Sancakoğlu ve Hüner Coşkuner gibi sanatçılardan dinlemeye alışık olduğumuz Sen Kimseyi Sevemezsin, Nihavend makamında ve Düyek usûlünde bir eser. Bestesi Kâmuran Yarkın’ın, güftesi ise Dr. Doğan Işıksaçan’ın imzasını taşıyor.

28. Sevemedim Kara Gözlüm

Sözleri A. Nail Bayşu tarafından kaleme alınan Sevemedim Kara Gözlüm’ün bestesinin altında usta sanatçı Orhan Gencebay’ın imzası var. Uşşak makamındaki eser Sofyan usûlünde icra ediliyor. Muazzez Ersoy, Belkıs Özener ve Umut Akyürek, bu eserin kusursuz yorumlarını dinleyebileceğiniz sanatçılarımız arasında.

29. Seni Ben Ellerin Olsun Diye mi Sevdim

Kürdilihicazkâr makamındaki Seni Ben Ellerin Olsun Diye mi Sevdim, Bâki Duyarlar tarafından bestelenmiş bir eser. Sözleri Gonca Gül’ün imzasını taşıyor. Düyek usûlündeki bu eser de hem Emel Sayın, hem Bülent Ersoy hem de Hüner Coşkuner tarafından son derece başarılı bir şekilde seslendiriliyor.

Listenin otuzuncu eserini bilerek boş bıraktım. Dilerseniz, oy birliğiyle son eseri birlikte belirleyebiliriz.

• Kültür - Sanat
• Müzik

Ege Ertan Yazar

07.03.2022