Animasyon Filmler

Animasyon aslında tanım olarak çizgileri hareket ettirme metodu ya da modelleri, oyuncakları, kuklaları ve ardışık çizimleri fotoğraflama yöntemi ile hareketli görüntüler oluşturacak şekilde düzenleme sanatı diyebiliriz. Bu tanım animasyon gibi kulağa çok eğlenceli gelen bir kelime için oldukça sıkıcı olabilir; ancak bu yöntemi başka türlü ifade etmek oldukça güç. Yalnızca çizgi roman veya çizgi film mantığıyla yapılan işler animasyon kapsamına girmiyor. Animasyon sanatının pek çok farklı alt türü bulunuyor. Animasyonlar günümüzde yalnızca sinema, video oyun ve çizgi roman gibi eğlence ürünlerinde değil mühendislik, mimarlık ve dijital sanat gibi pek çok alanda kullanılıyor.

Animasyon teknolojisi son yıllarda bilgisayar teknolojisinin gelişimi ile birlikte oldukça popüler bir sanat alanı olan sinema ile iyice iç içe geçti. Bu birlikteliğin sonucu olarak da ortaya animasyon filmler dediğimiz sinema dalı çıktı. 1990’lı yıllarda bilgisayarların emekleme çağlarında da uzun metrajlı animasyon filmler yapılıyordu; ancak filmlerin çeşitliliği kısıtlıydı. Aynı zamanda o dönemki animasyon filmlerin kalitesi tartışmalıydı. Bilgisayarların çok ileri seviyeye gelmesiyle paralel olarak animasyon filmlerin de kalitesi çok üst seviyelere çıktı.

Animasyon filmler bugünlerde gerçek oyuncular ile çekilen klasik sinema filmlerinden çok daha fazla seyirci çekmeye başladı. Sinema salonlarında olsun dijital platformlarda olsun animasyon filmlerin izlenirliği her geçen gün artıyor. Bu durumun oluşmasında animasyon evreninin insanlara sunduğu özgürlüğün büyük payı var. Çizerler, yönetmenler ve senaristler uçsuz bucaksız bir evren inşa edip, absürt içerikler üretmekte hiç zorlanmıyor. Böylece animasyon film dünyası gün geçtikçe çeşitlenen içerikler ile çok daha popüler hale geliyor. İzleyicilerin de ilgisi doğal olarak bu özgün alana kayıyor. 

Animasyon film evreni tüm izleyici gruplarını kucaklıyor. 7’den 70’e herkese uygun animasyon film bulmak mümkün. Animasyon filmler çekim tekniklerine ve konulara göre belli sınıflara ayrılıyor.

Animasyon Film Türleri

Tarihteki ilk animasyon film Fransız karikatürist Émile Cohl tarafından yapıldı. Cohl, “Fantasmagorie” adındaki tamamen animasyon olan filmini 17 Ağustos 1908’de, Paris’te tüm dünya ile tanıştırdı. Böylece animasyon filmlerin 100 yılı aşan tarihi yolculuğu da başlamış oldu. Aradan 100 yıldan fazla süre geçerken animasyon filmlerin tekniği de oldukça gelişti. Aynı zamanda animasyon filmler çok farklı çekim teknikleri ile beyazperdede yer almaya başladı. Bu tekniklere kısaca bakarak olursak karşımıza 5 ana animasyon film türü çıkıyor.

* Geleneksel Animasyon Filmler: Bilgisayar çağının öncesinde elle çizimi yapılan ve kağıt, kalem, boya yardımı ile üretilen çizgi filmler bu kategoride yer alıyor. Bu yöntem çok zahmetli ve o döneme göre çok pahalıydı. Bu nedenle geleneksel animasyon filmler ancak Disney gibi büyük prodüksiyon şirketleri tarafından yapılabiliyordu.

* 2D Animasyon Filmler: 2 boyutlu animasyon filmler vektörel animasyonlar olarak da biliniyor. Bu ismi almalarında bilgisayar yardımı ile hareketin vektörler tarafından kontrol edilmesi durumu etkili oluyor. Geleneksel animasyon filmlerde karakterler ve detaylar çizerler tarafından tekrar tekrar çizilirken vektörel animasyonlarda buna gerek kalmıyor. Karakterleri vektörler yardımıyla her sahnede tekrar tekrar oynatmak ve kontrol etmek mümkün. Aynı zamanda bu yöntemde tüm film iki boyutlu bir evrende geçiyor. 1970’lerden sonra yapılan birçok çizgi film bu yöntemle yapıldı. Hatta hala 2D animasyon yöntemi ile yapılan televizyon şovları mevcut. Bunlara en bilinen örneklerin başında Rick and Morty isimli dizi geliyor.

* 3D Animasyon Filmler: 3D animasyon filmler ya da üç boyutlu animasyon filmler tamamen bilgisayar üzerinde üretiliyor. Burada sanatçıların çizim kabiliyetinin yanında bilgisayar kullanma becerileri de ön plana çıkıyor. Çünkü karakterler tamamen bilgisayar programları amacıyla animasyon dünyasına aktarılıyor. Özellikle 1990’larda ve 2000’li yılların başında pek çok animasyon film 3 boyutlu yöntem ile çekildi. Ünlü prodüksiyon şirketi Pixar tarafından başlatılan bu akımın en bilinen örneği ise Toy Story film serisi diyebiliriz.

* Stop-Motion Animasyon Filmler: Stop-Motion animasyon filmleri diğerlerinden ayıran en büyük fark, animasyonu yaratırken vektörler veya çizimlerin değil tamamen gerçek nesnelerin kullanılması diyebiliriz. En eski ve pratik yöntemlerden biri olan Stop-Motion bazı yönleriyle geleneksel animasyon filmlere de benziyor. Stop-Motion animasyon filmlerin hafif hareketleri belgeleyen bir dizi görüntünün birleşimi ile yapılıyor olması geleneksel tarzı andıran tarafı olarak tanımlanıyor.

* Hareketli Grafikler (Motion Graphics) Animasyon Filmler: Bu tür tamamen diğer animasyon yöntemlerinden ve animasyon film türlerinden ayrılıyor. Bu yapımların içerisinde illa ki bir karakter ya da hikaye olması gerekmiyor. Bu grafikler 2D ve 3D formatında olabilir. Bu nedenle yazıların, kliplerin ve logoların canlandırılması için kullanılabilir. Motion Graphics animasyon filmler yalnızca bir yazıdan veya logo geçişinden ibaret olabileceği gibi bu tarz imgelerin birleşiminden de meydana gelebilir.

Animasyon filmler çekim tekniklerine göre 5’e ayrıldığı gibi içeriklerine göre de sınıflandırılabilir. Standart sinema filmleri gibi animasyon filmler de maceradan komediye kadar birçok kategoride içeriklere sahip olabilir. Aynı zamanda animasyon filmler dendiğinde akla sadece çocuklar için çekilmiş filmler veya çizgi filmler gelmemeli. Yetişkinler için animasyon filmler animasyon film dünyasında oldukça önemli bir yer tutuyor.

Animasyon filmler en çok fantastik film kategorisinde değerlendirilen yapımlar ile karşımıza çıkıyor. Bu kategori dışında, komedi, macera ve bilimkurgu türünde de animasyon filmler yaygın şekilde üretiliyor. Başlıca kategorileri korku animasyonları, yetişkin animasyonları gibi kategoriler takip ediyor.

Ailece İzlenebilecek Animasyon Filmler

Aileler özellikle de geniş aileler birlikte izleyecekleri sinema filmi bulmakta bazen zorlanıyor. Tam da bu sırada ailecek izlenebilecek animasyon filmler imdada yetişiyor. Çünkü animasyon film kategorisinde ailelere yönelik çok fazla başarılı yapım var. Bu durum insanlara, keyifli zaman geçirmek için film seçerken kolaylık sağlıyor. Son dönemin en iyi aile animasyon filmleri arasında listede yer alan yapımlar bulunuyor.

Moana: Antik Polonezya’da küçük bir kabile şefinin kızı olan Moana kabilesini kurtarmak için kendisini zorlu bir maceranın içine atıyor.

Ejderhanı Nasıl Eğitirsin?: Küçük bir çocuk ve sevimli bir ejderha. Bu ikili arasındaki dostluk ancak “Ejderhanı Nasıl Eğitirsin?” filmindeki kadar başarılı anlatılabilirdi.

Yukarı Bak: Eşine çok aşık olan bir adamın eşini kaybettikten sonra onun hayalini gerçekleştirmek için çıktığı  yolculuğu ve ona eşlik eden sürpriz misafirin öyküsü herkesi ekrana kilitlemeyi başarıyor.

Shrek: Animasyon sinema dünyasının sevimli canavarı Shrek’in maceraları Shrek ile tanıştığımız ilk günden bu yana büyük ilgi görüyor. Shrek animasyon film dalında verilen ilk Oscar ödülünü almasıyla da ünlü bir film.

Bolt: Dizi yıldızı olan ve kendisini süper kahraman sanan Bolt bir anda dünyanın gerçekleriyle karşı karşıya kalıyor.

Kung-Fu Panda: Sevimli Panda Po kung fu sporunda uzman olmak istiyor; ancak tembel ve biraz kilolu olması ona büyük engel oluyor.

Soul: Oscar ödülü sahibi bir film olan Soul jazz piyanisti olmak isteyen müzik öğretmeni Joe Gardener’ın ilginç öyküsünü seyirciye aktarıyor.

Coco: Meksika Ölüler Bayramı etkinliğinden ilham alan filmde 12 yaşında bir çocuğun ilginç maceralarını izliyoruz.

Karmakarışık: Dünyaca ünlü masallardan biri olan “Rapunzel”den ilham alan film, bu romanın alternatif bir sinema uyarlaması olarak da değerlendirilebilir. 

Wall-E: Yüksek maliyeti ile dikkat çeken yapım distopik bir evrende geçiyor. Kirlenen dünya nedeniyle insanlar başka bir gezegende yaşıyor. Dünyanın temizlenmesi için gönderilen Wall-E isimli robot yalnızlıktan çok sıkılırken birden karşısına ruh eşi çıkıyor.

Ratatouille: Oscar ve BAFTA gibi önemli ödülleri kazanan film sevimli bir mutfak faresi ile bir şef adayının ilginç macerasını izleyiciye aktarıyor.

Neşeli Ayaklar: İnanılmaz bir film olan Neşeli Ayaklar Antarktika’da yaşayan imparator penguenlerin hayatını neşeli bir pencereden beyazperdeye aktarıyor.

İnanılmaz Aile: Süper güçlerle bezenmiş bir aile düşünün ve bir gün bu güçlerinden sıkılan ailenin babasının aldığı radikal kararları. Fakat süper kahramanlıktan vazgeçmek o kadar kolay değil.

Buz Devri: Tüm zamanların en popüler animasyon film serilerinden biri olan Buz Devri’nin ilk filmi sevimli kahramanların maceralarının başlangıcı olmasıyla büyük ilgi görüyor.

Kayıp Balık Nemo: Gösterime girdiği andan itibaren gişe rekorları kıran film küçük bir palyaço balığı olan Nemo’nun ilginç hayatını konu ediniyor.

Sevimli Canavarlar: Canavar Dünyası adlı kurmaca bir evrende geçen filmde canavarlar ve çocuklar arasında geçen komedi dolu rekabet bir gün yerini derin bir sevgiye bırakıyor.

Oyuncak Hikayesi: Orijinal ismi Toy Story olan serinin ilk filmi birden canlanan oyuncakların dünyasına keyifli bir yolculuk yapmamızı sağlıyor. Toy Story serisi aynı zamanda tüm zamanların en popüler animasyon filmleri arasında yer alıyor.

Güzel ve Çirkin: Bir masal uyarlaması olan Güzel ve Çirkin en iyi film dalında Oscar ödülüne aday olan ilk animasyon olmasıyla da hatırlanıyor.

Aslan Kral: 1995 ve 2019 yıllarında olmak üzere iki defa çekilen filmin her iki versiyonu da büyük bir efsaneye dönüştü. Afrika aslanlarının ve ormanın merak uyandıran hikayesi ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi.

Komşum Totoro: 1980’li yıllarda yapılmasına rağmen halen animasyon dalında başyapıtlar arasında bulunan Komşum Totoro, iki küçük kız kardeşin köylerindeki ilginç yaratıklarla tanışma hikayesini konu ediniyor.

Çocuklar İçin Animasyon Filmler

Ayı Kardeşler: Macera Parkı: Vick ve arkadaşlarının vahşi yaşam parkında düzenlenen ilginç bir yarışmaya katılması ve başlarına gelenler anlatılıyor.

Kaptan Sabertooth ve Minik Korsanlar: Gizli bir elmasın peşinden giden minik korsanların hikayesinin anlatıldığı film hem çocuklar hem de yetişkinler için macera dolu bir yapım olarak karşımıza çıkıyor.

Mutlu Canavarlar Ailesi 2: Sıradan bir ailenin mutlu canavarlara dönüştüğü ve hayatlarının geri kalanını bu şekilde geçirdikleri maceranın ilk filimi olan “Mutlu Canavarlar Ülkesi”nden sonra ikinci film de izleyici ile buluştu.

Şarkını Söyle 2: Müzikal komedi – animasyon dalında çok başarılı bir film olan “Şarkını Söyle” izleyiciden yoğun ilgi görünce serinin ikinci filminin vizyona girmesi için aradan uzun süre geçmedi.

Afacan Felix: Annesinin yokluğundan istifade ederek denizde kaybolan babasını aramak için macera dolu bir ada seyahatine çıkan Felix’in başına gelenler bu yapımda seyirci ile buluşuyor.

Patron Bebek: Üç kişilik bir ailenin tek çocuğu olan Tim oldukça mutludur. Fakat ailesi bir gün eve yeni doğmuş bir bebek ile gelir. Tim’in ailesi ortada değilken sürekli iş konuşan bu garip bebek evin çocuğu Tim’i karanlık bir komplonun içine çekmeye çalışır.

Deniz Canavarı: Denizde yaratık avlayan bir korsanın gemisine kaçak yollarla binen küçük bir kız, uçsuz bucaksız sularda yaşanacak efsanevi bir olaya şahit olur.

Sihirli Ejder: Çocukluk arkadaşını özleyen ve arkadaşının özlemi ile yaşamaya başlayan bir çocuk olan Din, istekleri gerçek kılan ve sihirli bir dünyanın kapılarını aralayan sevimli bir ejderha ile tanışır.

Köpekbalığı Hikayesi: Hayalleri olan küçük bir balık ile kendine sakladığı bir sırrı olan köpekbalığının eğlenceli dostluğunun hikayesi anlatılıyor.

SamSam: Bir Fransız animasyon filmi olan SamSam’de Kozmik Kahraman Okulu’ndaki en küçük süper kahramanın eğlenceli maceraları ile karşılaşıyoruz.

Yetişkinler İçin Animasyon Filmler

Animasyon filmler kategorisi çocuklar ve aileler için tasarlanan yapımların ağırlığının hissedildiği bir alan olsa da bu alanda yetişkinler için animasyon filmler de oldukça sık rastladığımız bir alt kategori oluyor. Yetişkinler için animasyon filmler arasında dünya çapında başarı kazanan pek çok önemli yapım bulunuyor.

Isle of Dogs: Dünyaca ünlü yönetmen Wes Anderson imzalı film köpek gribi salgını sonrası, köpeklerin sürgünde olduğu kurgusal bir evrende geçiyor.

Waking Life: Bu animasyon film varoluşçuluk, hayatın anlamı gibi felsefi konular üzerine eğilmesiyle ön plana çıkıyor.

Persepolis: İran devrimi sırasında büyüyen bir kızın öyküsünü konu alan otobiyografik çizgi romandan türetilen film tüm dünyada büyük ilgiyle izlendi.

Ghost in the Shell: Bir Japon manga uyarlaması olan filmde cyborg kadın bir polisin maceraları anlatılıyor. Bu film ünlü “The Matrix” serisine ilham olmasıyla da oldukça popüler.

Flee: Oscar dahil birçok ödül alan Flee tüm zamanların en beğenilen animasyon belgesel yapımlarından biri olarak kabul ediliyor.

Loving Vincent: Bu animasyon filmde tüm zamanların en popüler ressamlarından Vincent Van Gogh’un ölürken geride bıraktığı mektubu ressamın kardeşine teslim etmek isteyen Armand Roulin’in hikayesi anlatılıyor.

2022 Yılı Animasyon Filmler

2022 yılında birçok animasyon film beyazperde ve çeşitli platformlar aracılığı ile izleyicisiyle buluştu. Bu yapımlar arasında elbette ki senaryosuyla, çekim teknikleriyle ve farklı yönleriyle öne çıkanlar oldu. 2022 yılı en iyi animasyon filmler arasında; Minyonlar 2: Gru’nun Yükselişi, Kim Demiş Kötüyüz Diye?, Kırmızı, Wendell and Wild, Deniz Canavarı, Blazing Samurai, The House, Bubble, Kirpi Sonic 2 ve Hotel Transilvanya gibi çok önemli yapımlar bulunuyor.

2023 Yılı Animasyon Filmler

2023 yılının ilk günlerinden itibaren bu yıl içerisinde izleyici ile buluşması beklenen animasyon filmlerin vizyon tarihleri açıklanmaya başladı. Hatta bazı filmler 2023 Ocak ayı itibari ile sinema salonlarında ve çeşitli platformlarda gösterilmeye başladı bile. Bol animasyonlu bir yıl olması beklenen 2023’de şimdilik öne çıkan yapımlar Örümcek Adam: Örümcek Evrenine Geçiş, Super Mario Bros. (2023), Ninja Kaplumbağalar: Mutant Mayhem, How Do You Live?, Mummies, Küçük Deniz Kızı, Barbies (2023) ve Ladybug & Cat Noir Aweking oldu.

Ödüllü Animasyon Filmler

Animasyon filmler dalında birçok festivalde, birçok değerli ödül veriliyor. Bu ödüller yapımların hem adının duyurulması adına hem de film yapımcılarını animasyon film yapmaya teşvik etmek adına oldukça önemli. Film ve ödül kelimeleri söz konusu olunca insanın aklına ilk olarak, dünyanın en önemli sinema ödül töreni olan Akademi Ödülleri Töreni (Oscar) geliyor. Bu nedenle ödül kıstasını Oscar üzerinden yönetmek de fayda var. En çok ödül alan animasyon filmler sınıfında yer alan birçok yapımın zaten Oscar da aldığını biliyoruz.

Animasyon filmler dalında Oscar ödülleri ilk kez 2001 yılında Shrek isimli yapıma verildi. O günden bu yana da kesintisiz şekilde animasyon film dalında Oscar ödülleri dağıtılıyor. Shrek sonrasında ikinci Oscar ise usta yönetmen Hayao Miyazaki’nin Ruhların Kaçışı filmi oldu. Bu iki filmin ardından bugüne kadar Oscar ödülü alan diğer yapımlar ise;

Kayıp Balık Nemo (2003), İnanılmaz Aile (2004), Wallace ve Gromit Yaramaz Tavşana Karşı (2005), Neşeli Ayaklar (2006), Ratatouille (2007), WALL-E (2008), Yukarı Bak (2009), Toy Story 3 (2010), Rango (2011), Cesur (2012), Karlar Ülkesi (2013), 6 Süper Kahraman (2014), Ters Yüz (2015), Zootropolis: Hayvanlar Şehri (2016), Coco (2017), Örümcek Adam: Örümcek Evreninde (2018), Toy Story 4 (2019), Soul (2020) ve Enkanto: Sihirli Dünya (2022) oldu.