Vitamin Eksikliği Belirtileri Nasıl Anlaşılır?

İnsan vücudundaki işleyişte en önemli düzenleyici bileşiklerden olan vitaminlerin eksikliği çok ciddi sağlık problemlerine yol açabiliyor. Vitaminler büyüme ve gelişme, protein sentezi, hücre yenilenmesi, enerji üretimi ve sistemlerin düzenlenmesi gibi çok temel rollerde görev alıyor. Bu nedenle düzenli ve yeterli miktarda vitamin almak çok önemli.

İnsan vücudu A, D, E, K gibi yağda çözünen vitaminleri bir miktar sentezliyor olsa da asla yalnız vücutta sentezlenenler yeterli olmuyor. Bu vitaminlerin ve suda sentezlenen B grubu ile C vitaminin dışarıdan besin ya da besin takviyesi yoluyla alınması gerekiyor. Bu vitaminlerin eksikliğinde ortaya çıkan ciddi sağlık sorunları yaşam kalitesini düşürmesinin yanında, ölümcül semptomlara da yol açabiliyor. “Peki, bu vitaminlerin eksikliğinde vücutta hangi semptomlar görülüyor?” “Bu vitaminler hangi besinlerde bulunuyor?” gibi soruların cevabını merak ediyorsanız, gelin hep birlikte bakalım!

1. A Vitamini Eksikliği

Genellikle besin maddelerinden vücudumuza aldığımız vitaminlerden olan A vitamini yağda sentezlenen vitamin grubunda yer alıyor. Eksikliğinde insan vücudunda ciddi sorunlar yaratabilen A vitamininin hem koruyucu hem de düzenleyici özellikleri bulunuyor. İnsan vücudunda A vitamini eksikliği varsa;

Gece körlüğü, göz kuruması, görme bozuklukları
İştah kaybı
Cilt kuruluğu, diş minesinde gelişme bozukluğu
Enfeksiyonlara karşı direnç düşüklüğü, bağışıklık sistemi zayıflıkları
Kemik gelişiminde sorunlar gibi ciddi problemler ortaya çıkıyor.

A vitamini genellikle havuç, balkabağı, tatlı patates gibi turuncu sebzelerde ve kırmızı et, yumurta gibi hayvansal gıdalarda bol miktarda bulunuyor. A vitamini aynı zamanda kavun, şeftali gibi meyvelerden de alınabiliyor.

2. B1 (Tiamin) Vitamini Eksikliği

B vitamini diğer vitaminler gibi tek bir grupta değerlendirilmiyor. Bunun nedeni ise her farklı B vitamini türevinin birbirinden ayrı özellikleri olması. B1 vitamini ya da “tiamin” B grubu vitaminlerin ilki. Bu vitaminin vücutta eksiliğinin görülmesi durumunda;

Güçsüzlük, yorgunluk
Ödem, bulantı
Kalpte aritmi ve sindirim sistemi bozuklukları görülebilir.

B1 vitamini kas sağlığı, cilt sağlığının korunması ve beyin fonksiyonlarının düzenli çalışmasında etkili oluyor. B1 vitamini tam tahıllı gıdalar, birçok tahıl ürünü, kuruyemişler, kuru baklagiller, sakatatlar, yumurta ve ıspanak, patates gibi sebzelerde bulunuyor.

3. B2 (Riboflavin) Vitamini Eksikliği

B2 vitamini ya da “riboflavin” olarak ifade edilen bileşik insan vücudu için büyük önem arz ediyor. B2 vitamini tıpkı diğer B grubu vitaminler gibi suda çözünüyor ve insanların “riboflavin” gereksinimi büyüme, gebelik ve gebelik sonrası erken dönemlerde artıyor. B2 vitamini eksikliğinde;

Dermatit (egzama), konjonktivit (göz iltihabı), dil iltihabı
Ağız çevresi kuruluğu ve yaraları, burun çevresi ve burun yaraları
Cilt hastalıkları
Anksiyete gibi gibi sinir hastalıkları
İştah kaybı ve yorgunluk gibi son derece ciddi sonuçlar ortaya çıkabiliyor.

B2 vitamini et, süt, yumurta, karaciğer, yoğurt, peynir gibi hayvansal ürünlerde ve tahıllarda bulunuyor.

4. B3 (Niasin) Vitamini Eksikliği

“Niasin” olarak da ifade edilen B3 vitamini “triptofan” isimli aminoasitten sentezleniyor. Daha basit bir ifade ile “triptofan”ın fazlası B3’e dönüşüyor ve vücut bu fazlalığı kullanabiliyor. Bu nedenle iyi protein ile beslenen insanlarda B3 eksikliğine pek rastlanmıyor; ancak kötü beslenen toplumlarda ve bireylerde B3 vitamini eksikliği ortaya çıkabiliyor. Vücudunda B3 vitamini eksikliği olan bir kişide;

Dil yaraları
Deride yaralar ve dermatit
Bunama ve depresyon
Baş ağrısı ve uykusuzluk
Sindirim bozuklukları
Mide bulantısı ve ishal gibi ciddi semptomlar görülebiliyor.

B3 vitamini kırmızı et, beyaz et, balık, süt gibi hayvansal gıdalarda ve baklagiller, tahıllar gibi bitkisel gıdalarda bol miktarda bulunuyor.

5. B5 (Pantotenik Asit) Vitamini Eksikliği

B5 vitamini (pantotenik asit) insan vücudunda düzenleyici etkiden daha çok yapıcı etkiye sahip bir bileşik olarak biliniyor. “pantotenik asit” yağların, sinir sistemi elemanlarının, steroid hormonu ve hemoglobin yapımında önemli görevler alıyor. B5 vitamini eksikliği olan bir insanda;

Ayak ve bacaklarda karıncalanma
Sinir sistemi bozuklukları
Sindirim sistemi ve beslenme bozuklukları
Uykusuzluk, stres ve anksiyete
Yorgunluk ve kas ağrıları gibi önemli rahatsızlıklar görülebiliyor.

B5 vitamini karaciğer, yumurta gibi hayvansal gıdalarda ve baklagiller, tahıllar gibi bitkisel kaynaklarda bolca bulunuyor. Bezelye, karnabahar, yeşil sebzeler, kabak, avokado ve mantar gibi sebzeler de B5 vitamini bakımından zengin olarak sınıflandırılıyor.

6. B6 (Piridoksin) Vitamini Eksikliği

B6 vitamini (piridoksin) insanda protein mekanizmasının temel, düzenleyici vitamini olarak biliniyor. B6 vitamini ihtiyacı insanın aldığı protein miktarına göre artabiliyor. Bu önemli bileşenin eksikliği durumunda ise;

Dermatit, deri lezyonları
Ağız ve ağız kenarı çatlakları
Dilde kızarma ve şişlik
Uykusuzluk, depresyon, stres
Kaslarda yorgunluk
Anemi gibi önemli problemler ortaya çıkabiliyor.

B6 vitamini insana mutluluk veren “seratonine” hormonunun üretiminde ve kırmızı kan hücreleri üretiminde önemli rol oynuyor. B6 vitamini sakatatlar, kırmızı et, balık, tavuk, yumurta gibi hayvansal gıdalarda ve tahıllar, kuru baklagiller, kuruyemişler gibi bitkisel gıdalarda bol miktarda bulunuyor.

7. B7 (Biotin) Vitamini Eksikliği

“Biotin” adı verilen B7 vitamini insan vücudunda glikoz sentezinde, yağ asidi sentezinde ve yağların parçalanmasında görev alıyor. Bu vitaminin eksikliğinde ise;

Saçların incelmesi, vücutta kılların dökülmesi
Göz, ağız ve genital kısımlar gibi hassas bölgelerde kızarıklık
Kanda ve idrarda asit seviyesi yüksekliği
Sinir sistemi bozuklukları gibi rahatsızlıklar görülebilir.

B7 vitamini yeşil yapraklı sebzelerde, tahıl tohumları ve kırmızı et, sakatat, yumurta gibi hayvansal gıdalarda bulunuyor.

8. B9 (Folik Asit) Vitamini Eksikliği

“Folik asit” B grubu vitaminler arasında düzenleyici rolü en yüksek olanlardan bir tanesi. B9 vitamini özellikle yeni hücre oluşumunda ve kan değerlerinin düzenlenmesinde görev alıyor. İnsan vücudunda eksik olması halinde ise;

Anemi (kansızlık / kan hücresi bozuklukları)
Lökopeni (beyaz kan hücresi eksikliği), trombositopeni (trombosit eksikliği)
Kilo kaybı, halsizlik
Hassas bölgelerde yara ve çatlaklar görülebilir.

B9 vitamini (folik asit) yeşil renkli ve yeşil yapraklı sebzelerde, kuru baklagillerde, tahıllarda, sakatatlarda, yumurtada ve bira mayasında bolca bulunuyor.

9. B12 (Kobalamin) Vitamini Eksikliği

DNA metabolizmasının ve sinir sisteminin en önemli düzenleyicilerinden olan “kobalamin” ya da bilinen adıyla B12 vitamini özellikle halk arasında unutkanlığı engellemesiyle biliniyor. Bu vitaminin eksikliğinde ise;

Nörolojik problemler
Hafıza kaybı, bunama
Kol ve bacaklarda karıncalanma, uyuşma
Anemi türevleri gibi çok ciddi rahatsızlıklar görülüyor.

B 12 vitamini kırmızı et, kümes hayvanları, balık, süt, peynir, yumurta ve bir miktar da tahıllarda bulunuyor. B12 eksikliği özellikle “vegan” beslenme diyetine bağlı kişilerde sık görülüyor.

10. C Vitamini Eksikliği

C vitamini kuvvetli bir antioksidan ve kuvvetli bir dengeleyici olduğu için insan vücudu için çok önemli bir bileşik. Suda çözünen vitaminler grubunda bulunan C vitamini eksikliğinde pek çok sorunu beraberinde getirebiliyor. Vücudunda C vitamini eksikliği çeken bir insanda;

Diş eti kanaması, diş eti çürümesi (skorbüt), diş eti enfeksiyonları
Saç dökülmesi ve cilt kuruluğu
Yaraların iyileşmesinde gecikmeler
Enfeksiyonlara karşı direnç azalması ve bağışıklık sisteminin zayıflaması
Halsizlik ve iştahsızlık gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor.

C vitaminini düzenli ve yeterli alan insanlarda ise;

Birçok kanser türüne karşı direnç
Kolajen sayısında artış gibi pozitif durumlar görülebiliyor.

C vitamini turunçgiller (portkal, greyfurt, limon, mandalina), kivi, ananas, kavun gibi meyvelerde bulunuyor. C vitamini içeren sebzelerin yeşil biber, maydanoz, brokoli, ıspanak, Brüksel lahanası ve bunlara benzer yapıda olan diğer sebzeler olduğu biliniyor.

11. D Vitamini Eksikliği

İnsan vücudunun, özellikle erken yaşlarda gelişiminde ve vücut yapısının korunmasında en önemli vitaminlerin başını çeken D vitamini yağda sentezleniyor. D vitamini eksikliğinde;

Raşitizm (Çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı olarak görülen kemik erimesi – yumuşaması)
Çocuklarda diş hasarı ve kemik deformasyonu
İskelet bozukluğu
Yetişkinlerde osteomalazi, kemik kırıkları, cam kemik ve diş çürükleri gibi önemli rahatsızlıklara neden oluyor.

D vitamini gıda takviyesi şeklinde veya besinlerden elde edilebiliyor olsa da bu vitaminin sentezlenmesi için güneş ışığı gerekiyor. Bu nedenle en iyi D vitamini kaynağı güneş ışığına maruz kalmak diyebiliriz. Somon, uskumru, sardalya gibi yağlı balıklarda ve yumurta, tereyağı gibi hayvansal gıdalarda da D vitamini olduğunu söylemeden geçmeyelim.

12. E Vitamini Eksikliği

Tıpkı A, D ve K vitaminleri gibi yağda çözünen E vitamini insan vücudunda hem koruyucu hem de onarıcı bir etkiye sahip. E vitamini eksiliği olan bir insanda;

Anemi (kırmızı kan hücrelerinde bozulma)
Hemolitik Anemi (kan hücrelerinin normal yaşam süresinden daha önce ölmesi)
Kansızlık
Nörolojik sorunlar, değişimler
Kas zayıflamaları, kas yorgunlukları görülebilir.

E vitamini yönünden zengin beslenmenin ise;

Alzheimer hastalığının önlenmesine yardımcı etkisi olduğu biliniyor.

E vitamini yeşil yapraklı sebzeler, badem, kabak çekirdeği, ayçiçeği çekirdeği, zeytin, fındık ve avokado gibi bitkisel yağ oranı yüksek besinlerde bulunuyor. Yine bazı baklagiller ve domates gibi sebzeler de E vitamini ihtiva ediyor.