Nobel Ödülleri, dünya bilim tarihine dinamitin mucidi olarak geçen İsveç’li bilim insanı (kimyager ve mühendis) Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine insanlığa hizmet edenlere verilen dünyanın en saygın ödülüdür. 1901 yılından günümüze kadar verilmeye devam eden Nobel Ödülü her yıl Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde sahibini bulmaktadır. Ödül her yıl belirli akademik grup veya kurullar tarafından değerlendirilip kişi veya kurumlara verilmektedir. Değerlendirmeyi yapan akademik kuruluşlar, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi’dir. Beş ana dalda verilen ödül, fizik, kimya, edebiyat, fizyoloji ve tıp ve barış alanında o yılın olağanüstü başarıları seçilerek verilmektedir. Dallara göre her komite farklı bir ödül vermektedir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi fizik ve kimya, Karolinska Enstitüsü fizyoloji veya tıp, Norveç Nobel Komitesi ise edebiyat alanındaki ödülleri verirken barış ödüllerini Norveç Parlamentosunca İsveç Akademisi’nden seçilen beş kişilik bir kurul vermektedir.
Ödül almayı hak eden kişi veya kurum bir madalya, bir diploma ve yılın ekonomik koşullarına uygun miktarda para ödülü almaktadır. Bu zamana kadar II. Dünya Savaşı nedeniyle 1940-1942 yılları arası hariç ödül kesintisiz olarak verilmektedir. 1901 yılında verilen birinci Nobel ödüllerinin dağılımı şöyledir: Fizik ödülünü röntgen ışınlarını bulan Alman fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen, kimya dalında Hollandalı kimyacı Jacobus Henricus Hoff, tıp ve fizyoloji alanında Alman fizyoloji uzmanı Emil Adolf von Behring, edebiyat alanında Fransız şair Sully Prudhomme kazanırken barış ödülü Kızılhaç’ın kurucularından Jean Henry Dunant ve uluslararası hakemlik kurumunun savunucularından Frédéric Passy birlikte paylaşmışlardır. 1903 yılında Nobel Ödülü’nü kazanan ilk kadın Marie Curie olmuştur. Nobel ödülünü en çok kazanan üç defa ile Uluslararası Kızılhaç Kurumu olmuştur. Ödüle layık görülen ve tarihe geçen iki Türk ise Aziz Sancar ve Orhan Pamuk’tur.
