Klasik Otomobiller

Otomobiller hayatımıza gireli çok fazla zaman olmadı. Bu harika kara araçlarının yollara inmesinin üzerinden 100 yılından biraz fazla süre henüz geçti. 1900’lerin başından 1980’lere kadar üretilen pek çok otomobil ise bugünlerde klasik statüsü kazandı. Zaman ilerledikçe klasik otomobiller sınıfına girecek yeni modelleri de sahnede göreceğimiz kesin.

Klasik otomobiller birçok otomobil sevdalısı için vazgeçilmez bir tutku diyebiliriz. Bu otomobiller her ne kadar pek çok insan için ulaşılmaz olsalar da, onları görebileceğimiz müzeler, sergiler ve fuarlar olması gerçekten büyük avantaj. Klasik otomobiller model olarak birebir şekilde, ölçeği küçültülerek de artık üretiliyor. Bu sayede herkesin evinin bir köşesinde klasik otomobil bulundurması imkanlı hale geliyor. Bunun dışında ise varlıklı ve otomobil meraklısı kimseler klasik otomobiller ile özel koleksiyonlar yapıyorlar. Hal böyle olunca ve bu otomobillerin piyasadaki sayıları son derece düşük olunca fiyatlar da çok yukarılara çıkıyor.

Klasik otomobiller üretildikleri tarihe, döneme, üretim şekline ve tarzlarına göre çeşitli sınıflara ayrılıyor. 1900’lü yılların başında üretilen otomobiller genellikle antika otomobiller olarak nitelendiriliyor. Bu otomobil modellerinin her birinden birden fazla sayıda bulmak son derece güç. Bu nedenle çok değerliler ve elde etmek için büyük bir bütçe ayırmak gerekiyor. 1910’lu yılların ortalarından 1930’lara kadar üretilen araçlar ise vintage klasik otomobiller olarak anılıyor. Bu otomobiller de tıpkı antika otomobiller gibi günümüzde sınırlı sayıda bulunuyorlar ve çok değerliler. 1930’lardan 1970’lere kadar üretilenler ise klasik otomobil kavramının gövdesini oluşturuyor diyebiliriz. Bu dönem en üretken ve çeşitliliğin bol olduğu yıllar olarak biliniyor. Yaklaşık 30 yaşında olanlar veya bu yaşı aşanlar ise klasik sınıfa yeni adım atmış sayılıyor. Tabii ki bir otomobilin klasik otomobil olması için belirli kriterleri sağlaması gerekiyor.

Klasik otomobiller sınıflarına göre de kategorilere ayrılıyor. Klasik ticari araçlar, klasik SUV araçlar ve klasik spor otomobiller bu sınıflardan bazıları olarak öne çıkıyor.

Bir Otomobilin Klasik Olması İçin Hangi Şartları Sağlaması Gerekli?

Bir otomobilin tam manasıyla klasik statüsüne girebilmesi için en başta yürür ve çalışır durumda olması gerekiyor. Bu konuda bir beis yok ise ikinci olarak motor ve şasi numarasının doğru, okunur şekilde olmasına bakılıyor. Tüm bu aşamalar tamamlandığında ise araç klasik otomobil ekspertizine girmeye hak kazanıyor. Ekspertiz sonucunda klasik olduğuna karar verilen otomobiller ikiye ayrılıyor. Birinci sınıf orijinal ve hiçbir parçası ile oynanmamış araçları kapsarken, ikinci sınıf ise yenilenmiş ve tadilat görmüş araçları içerisinde barındırıyor.

Klasik Otomobil Modelleri

Klasik otomobil modelleri denildiğinde tabii ki akla yüzlerce otomobil geliyor. 1900’lü yıllardan bu yana üretilen otomobillerin aralarından seçim yapmak bir otomobil tutkunu veya klasik otomobil meraklısı insanlar için çok zor. Fakat yine de her model bazıları kadar ilgi görmüyor ve tutulmuyor. Klasik otomobil modelleri arasından sivrilenler, daha çok beğenilenler ve daha çok koleksiyonlara katılanlar haliyle oluyor. Bunun sebebi ise bu otomobillerin pek çoğu klasik olsun diye üretilmedi. Hal böyle olunca, örneğin 1920’lerde üretilen her otomobil şık ve dayanıklı değil. Bu dönemde üretilen belli markalara ait belli modeller klasik otomobil meraklıları ve uzmanlar tarafından daha çok ilgi görüyor.

Piyasada en çok tutulan, koleksiyonerlerin en çok ilgi gösterdiği modellerin sayısı da oldukça fazla. 1900’lerden 1970’ler, 1980’ler’e kadar üretilen özel otomobillerin hepsini bir listede toplamaya kalksak uzun sayfalar gerekir. Bu nedenle içlerinden en popüler ve en iyilerini seçmek zorunda kaldığımız durumlar ortaya çıkıyor.

Klasik otomobil söz konusu olduğunda, dünyada akla ilk gelen klasik otomobil modelleri Porsche 911 Classic, Wolkswagen Beetle, Bugatti Type 57 SC, Ford Model T, Ferrari 250 GTO, Cadillac DeVille, Cadiilac Eldorado, 1931 Buick, Shelby Daytona Cobra Coupe, Ferrari 275 GTB, Ford Mustang, Chevrolet Corvette, Playmouth Woody, Mercedes Benz 540K, Jaguar E-Type, Jaguar XK120 Roadster, Mercedes Benz 300SL gibi önemli otomobiller oluyor. Bu modellerin yanı sıra yine pek çok başarılı otomobil üreticisinin üretim bandından inen veya tamamen el işçiliği ile yapılan çok özel otomobiller de bu listelere dahil edilebilir.

Modern Klasik Otomobiller

Son yıllarda ortaya modern klasik otomobiller şeklinde bir kavram çıktı. Bu kavrama yavaş yavaş aşina oluyoruz. Modern klasik otomobil kavramı iki farklı şeyi ifade ediyor diyebiliriz. Bu kavram birinci olarak klasik görünümlü fakat son teknoloji ürünü olan, yeni nesil otomobiller veya yenilenmiş ve yine son teknoloji ile bezenmiş klasik otomobiller için kullanılıyor. İkinci olarak ise bugünün modern görünümlü, son teknoloji ürünü otomobillerinin gelecekte ve hatta bugün bile birer klasiğe dönüşmesini ifade ediyor.

Modern klasik otomobiller tanımının ilk basamağında yer alan vintage görünümlü yeni nesil otomobiller ve yenilenmiş klasik otomobillere örnek olarak Eagle Spyder GT, Alfa Romeo Alfaholics GTA-R 290, Spydercars Elan, Frontline Deveploments MG, Mechatronik W111 Coupe, Icon Bronco, Singer Vehicle Desing Porsche 911, Ring Brothers Defiant, Land Rover Defender Works ve Congleton Service Range Rover Classic gösterilebilir.

Modern klasik otomobiller denilince akla gelen ikinci seçenek ise yepyeni görüntüleriyle, son teknoloji donanımları ile şimdiden klasik haline gelen modeller oluyor. Bu modeller yakın gelecekte klasikler arasına girmeyi şimdiden garantilediler diyebiliriz. Honda Civic Type-R FK2, Lamborghini Gallardo, Alfa Romeo 4C, Nissan Leaf, Mercedes AMG GT 63, BMW M3 E92, BMW M1 Coupe, Ford Focus RS MK3, Honda S2000 gibi modeller bu sınıfa örnek olarak gösterilebilir. Bu otomobillerin değerleri yakın gelecekte çok artacağı için şimdiden onlara olan ilgi artmış durumda. Piyasada bu otomobilleri bulup satın almak için özel bir çaba harcamak gerekiyor.

Klasik Otomobil Yedek Parçaları

Klasik otomobil yedek parçaları günümüzde en kolay bulunan otomobil ürünleri kategorisinde yer almıyor. Bu özel otomobillere ait parçaları bulmak gerçekten iyi bağlantılar ve ciddi bütçeler gerektiriyor. Klasik otomobil dünyası ile ilgili kişileri tanımak veya onlarla bağlantı kurmak ellerinde olan veya ellerine geçebilecek parçaları size vermelerini veya satmalarını kolaylaştırıyor. Aksi takdirde bu dar pazarda bazı parçalara ulaşmak bir hayli zor oluyor. Klasik otomobil yedek parçaları aynı zamanda bir o kadar da maliyetli ürünler. Bulunması zor ve birçoğunun ikinci bir kopyası olmadığı için yüksek bedeller ile satılıyorlar.

Bazı önemli otomobil üreticileri ise klasikleşmiş modelleri için, az sayıda olsa da halen yedek parça üretiyor. Bu parçalara markaların fabrikalarının bulunduğu ülkelerde ulaşım daha kolay; ancak üretim merkezine uzak noktalara parçaları getirmek veya sipariş etmek oldukça maliyetli bir iş. Yine de bulunabilirlik açısından bu üretimin yapılması son derece önemli diyebiliriz.

Klasik Otomobil Fuar ve Festivalleri

Söz konusu klasik otomobiller olunca haliyle bu özel ve nadide parçaları sergilemek için müzecilik, koleksiyonculuk faaliyetleri dışında bir de fuar ve festival etkinlikleri yapılıyor. Klasik otomobil fuar ve festivalleri yılın belli zamanlarında, dünyanın çeşitli noktalarında düzenleniyor. Türkiye’nin en büyük klasik otomobil festivali 400 otomobilin katılımı ile 2022 yılında, Ankara’da gerçekleşti. Bu festivale benzer başka birçok fuar ve festival ülkemiz sınırları içerisinde düzenleniyor. Genel olarak en büyük organizasyonlar Ankara, İzmir, İstanbul gibi büyük şehirlerde gerçekleşiyor. Dünyada ise klasik otomobil fuar ve festivalleri ABD, İngiltere, Almanya, Japonya ve Avustralya gibi büyük ve gelişmiş ülkelerde daha sık gerçekleşiyor.

Klasik Otomobil Federasyon ve Dernekleri

Klasik otomobiller bir tutku olmasının yanında otomobil dünyası için eşi benzeri bulunmaz, nadide parçalar olarak da biliniyor. Bu otomobilleri korumak, değerlerine değer katmak ve orijinal halde tutabilmek oldukça masraflı ve zorlu bir iş. Bu sebeple klasik otomobillerin korunması, klasik otomobil sahiplerinin birbirlerine yardımcı olması ve bir grup etkinlikler yapmanın kolaylaşması için klasik otomobil federasyonları ve dernekler kurulmuş durumda. Ülkemizde bu yapılar dernek ve federasyon olarak anılırken dünyanın çeşitli noktalarında, farklı isimler ile de anılabiliyor. İsimler farklı olsa da bu yapıların hizmet ettiği amaç neredeyse tamamen aynı. Tüm amaç klasik otomobilleri korumak ve en orijinal halleriyle gelecek nesillere bırakmak diyebiliriz. Bunun yanında ise çeşitli etkinlik ve organizasyonlar da klasik otomobil federasyonu ve dernekleri vasıtası ile yapılıyor.

Dünyada ve Türkiye’de bulunan klasik otomobil dernekleri sayısı oldukça fazla. Bu yapıların hepsini tek tek saymak mümkün değil. Ana bir federasyon ya da dernek etrafında kurulan ve bu yapılara bağlı çalışan yerel derneklerin olması sayıyı yükselten birinci etmen. Bu yerel dernekler ana yapının çeşitli bölgelerdeki temsilciliğini yürütüyor da diyebiliriz. Türkiye’de Antika Otomobil Federasyonu, TOSFED bağlantılı Klasik Otomobil Kulübü Derneği, İstanbul Klasik Otomobilciler Derneği ve Volkswagen Klasik Otomobil Derneği gibi önemli organizasyonlar ve bu yapılara bağlı yerel dernekler klasik otomobiller üzerine faaliyet gösteriyor. Dünyada ise FIVA (The International Federation for Historic Vehicles) ve Classic Car Club of America gibi önemli organizasyonlar bulunuyor.

Klasik Otomobil Müzeleri

Klasik otomobiller sürekli kullanımda olan, günlük işler için el altında tutulan araçlar değil. Bu özel arabalar genellikle koleksiyonerlerin ellerinde bulunuyor ve korunaklı garajlarda tutuluyorlar. Kimi klasik otomobil tutkunları ya da bazı şirketler işi daha ileri noktalara taşıyarak, klasik otomobil müzeleri kuruyor. Klasik otomobil müzeleri dünyanın pek çok noktasında var. Fakat bu müzelerin bazıları çok büyük ve içerisinde çok özel modeller bulunduruyorken bazıları ise daha mütevazı olabiliyor.

Dünyada Türkiye’nin de içerisine dahil olduğu pek çok ülkede klasik otomobil üzerine kurulmuş müzeler bulmak mümkün. Ülkemizde klasik arabalar denince akla ilk gelen her zaman Rahmi M. Koç Müzesi oluyor. Bu müzede sadece klasik arabalar değil, tarihte kullanılan ilk araçlardan buharlı otomobillere, eski model toplu taşıma araçlarından demiryolu taşımacılığına ait parçalara kadar her şeyi bulabiliyorsunuz. Tabii ki bu saydıklarımızın yanında, birçok klasik otomobil modeliyle de burada karşılaşabiliyorsunuz. Türkiye’de bulunan en geniş spektrumlu klasik otomobil müzesi ise Sabri Artam Vakfı Klasik Otomobil Müzesi. Aynı zamanda Avrupa’nın da en büyük ikinci klasik otomobil müzesi olan Sabri Artam Vakfı Klasik Otomobil Müzesi içerisinde 100’den fazla önemli otomobil modelini barındırıyor. Bu müzede aynı zamanda maket otomobil sergisi de bulunuyor ve dev müze 5 kattan oluşuyor. Peki, bu müzeler Türkiye’nin hangi şehirlerinde bulunuyor derseniz Key Museum ve Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi dışında kalan tüm klasik otomobil müzeleri İstanbul’da bulunuyor. Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi fabrikanın kurulu olduğu Bursa’da bulunurken Key Museum ise farklı konsepti ile İzmir’de ziyaretçilerini ağırlıyor. Tam bir klasik otomobil müzesi olarak görünmese de Eskişehir’de bulunan ve yollara hiç çıkamayan ilk yerli otomobilimiz Devrim’in sergilendiği bir müze, klasik otomobil tutkunlarının ilgisini çekebilir.

Dünyada pek çok ülkede, irili ufaklı yüzlerce otomobil müzesi olduğu biliniyor. Bunlar arasında ise en ünlü olanlar Almanya Stuttgart’ta bulunan Prosche Museum, Japonya’nın Nagoya kentinde bulunan Toyota Automobile Museum, ABD’nin Detroit kentinde yer alan Henry Ford Museum ve yine aynı ülkenin Illinois eyaletinde yer alan Volo Auotomobile Museum diyebiliriz. Yine böyle onlarca müze örnek gösterilebilir. Dünyanın farklı noktalarında yer alan bu müzeler, klasik otomobil tutkunları için önemli bir cazibe merkezi olma özelliği de taşıyor.

Klasik Otomobil Fiyatları

Klasik otomobiller tüm dünyada çok özel kabul edilen ve büyük ilgi uyandıran araçlar olduğu için haliyle fiyatları da her zaman merak ediliyor. Klasik otomobil modelleri tahmin edeceğiniz gibi belirli bir fiyata ya da belirli bir fiyat aralığına konumlandırılamıyor. Bu özel araçları satın alabilmek için satıcıların verdiği fiyatlar üzerinden ilerlemek gerekiyor. Ya belirlenen fiyatı vermek ya da o fiyata yakın bir aralık için pazarlık yapmak mantıklı bir hamle olabilir.

Bazı klasik otomobil modelleri dünyada bir tane örnek ile temsil edilmediği için, seri üretim oldukları için belirli bir fiyat skalası arasında listelenebiliyor. Örneğin 1967 model Ford Mustang klasik otomobil birden fazla sayıda üretildiği ve piyasada bulunurluğu çok zor olmadığı için, bu araçlara ortalama bir fiyat biçmek mümkün. Bu durum tamamen aracın piyasası olmasından kaynaklanıyor. Mustang yerine çok daha özel ve zor bulunur bir araç olan Malden buharlı otomobil hiçbir fiyat skalasına dahil edilemez. Bu tarz otomobillerin fiyatını farklı unsurlar ve otomobilin satıcısı belirliyor.

Klasik otomobil sahibi olmak Türkiye’de olduğu kadar tüm dünyada da lüks bir hobi diyebiliriz. Bu nedenle klasik otomobil toplamak ve bir koleksiyon yapmak isteyenlerin para konusunu çok düşünmemeleri gerekiyor. Paraya değil otomobile odaklanmak orijinal ve kusursuz bir klasik otomobil satın almak için mantıklı bir yönelim olarak görünüyor.

Model Klasik Otomobiller

Klasik otomobil hayranı olmak için insanın bir garaj dolusu arabası olmasına ya da cebinde milyonlarca dolar olmasına gerek yok. Herkes bu tarz arabalara ilgi duyup, sevebilir. Bunun önünde hiçbir engel yok; ancak gerçek bir klasik otomobil almanın belirli bir maliyeti var. Bu maliyeti karşılayamayanlar ya da klasik otomobil tutkusunu her aracı garajına koymadan rahat edemeyecek insanlar için neyse ki model klasik otomobiller var.

Model klasik otomobiller asla ve asla bir oyuncak değildir. Bu model ürünler, gerçek üründen bire bir şekilde kopyalanan ve ölçeği küçültülerek üretiliyor. Klasik otomobil tutkunları da gerçeğini herhangi bir neden ile alamadıkları klasik otomobillerin küçük ölçekli versiyonlarını salonlarının veya çalışma odalarının bir köşesine koyabiliyorlar. Tabii ki birkaç tane ya da yüzlerce klasik otomobile sahip olan insanlar da model klasik otomobil alıp, koleksiyon yapıyor. Yalnızca, gerçek otomobile sahip olanlarda model klasik otomobillere olan ilgi biraz daha düşük oranda kalabiliyor.

Model klasik otomobiller ya da daha yaygın kullanımı ile model klasik arabalar internette var olan ticari sitelerde, bu işle özel olarak ilgilenen dükkanlarda, pek çok zincir mağazada bulunabiliyor ve buralardan satın alınabiliyor. Bu ürünleri satın alırken modelin gerçeği ile ne denli uyumlu olduğuna dikkat etmek ve üretilen malzemenin kalitesini bilmek en çok dikkat edilmesi gereken noktalar olarak karşımıza çıkıyor. Satın alma aşamasında güvenilir satıcılara yönelmek ve imkan varsa görerek ürünü almak oluşacak sorunların da çoğunlukla önüne geçiyor. Model klasik otomobiller genel olarak ülkemize yurtdışından ithal olarak geldiği için yükselen döviz kurlarının etkisiyle hatırı sayılır bir fiyat etiketine ulaştı. Model klasik araba alırken bu hususu da akılda tutmak gerek.