Kültür - Sanat
İnsanlığın var olmasından çok da uzun bir süre geçmeden kültür ve sanat kavramlarının ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Özellikle insanların bilinçli şekilde bireysel ve toplumsal hareketler içinde bulunmaya başlamasıyla beraber kültür kavramı gelişmeye başladı. Çünkü kültür insanların yaşam tarzından, yeme alışkanlıklarına, barınma güdülerinden sanat anlayışına kadar birçok şeyi kapsayan bir kavram olarak nitelendirilebilir. Yine de kültür bugün birden çok anlam ve ifade taşıyan bir kavram olarak da biliniyor. Ama kısaca bu kavramı bir senaryoya indirgemek gerekirse, kültür; yıllar içerisinde insana dair ortaya çıkan veya yaratılan değer ve anlamlar bütünü olarak tanımlanabilir. Kültür, insanların atalarından öğrendiği ve üzerine yeni şeyler katarak bir sonraki nesillere aktardığı bir miras olarak da oldukça kıymetli.
Peki, kültür ile sanatı yan yana getiren ve kültür kavramını farklı bir noktaya taşıyarak kültür - sanat gibi bir alanın ortaya çıkmasının temel sebepleri nedir? Buna geçmeden önce, sanatın ne olduğuna da bakmak doğru yöntem olacaktır.
Kültür ile sık sık yan yana gelen sanat kavramı genel olarak; insanların kültürel ögelerden etkilenerek yaratmaya çalıştıkları estetik kaygı taşıyan, yaratıcı mottolar ortaya koyma amacı taşıyan ürünler bütünü olarak adlandırılabilir. Bu tanımlamalar çok akademik gibi görünüyor olsa da kültür ve sanatı bir arada tanımlamak ve kavramak ancak bu detayları anlayabilmekten geçiyor.
Kültür hemen hemen toplumun tüm ögelerini kapsayan bir bütünken sanat ise kültürün estetik bir parçası olarak nitelendirilebilir. Sanat, kültürden gelen esintileri farklı formlar ile hayata yansıtarak insanların bilişsel ve duygusal açıdan gelişimine yardımcı olan bir kavramdır da diyebiliriz. Örneğin sanatın alt dalları olan tiyatro, resim, müzik vb. alanlar farklı şekillerde insanların kültürü yorumlamasına ve zihinsel olarak gelişimine rehberlik ediyor. Kültür - sanat kavramı ise modern dünyada insana dair hemen her şeyi içine kalan bir makro başlık olarak karşımıza çıkıyor. Spesifik olarak ise kültür sanat daha çok edebiyattan heykele, sinemadan tarihe kadar birçok alanda ortaya koyulan eserler bütününü temsil ediyor diyebiliriz.
Kültür - Sanat Etkinlikleri
Kültür - sanat etkinlikleri adeta uçsuz bucaksız bir evren kadar geniş bir yelpazeye yerleşiyor. Çünkü insan hayatının hemen hemen bütününü oluşturan kültür ile kültürün dışa vurumu olarak kabul gören sanatın bir araya gelmesi, temelde insanın gelişim adına yürüttüğü tüm faaliyetleri kültür - sanat etkinlikleri haline getiriyor. Bu durum da kültür sanat etkinliklerini oldukça geniş bir alan olarak karşımıza çıkarıyor. Örneğin bir yabancı dil öğrenme ve o dile sahip toplumun sosyal yaşamını araştırmak da bir kültür sanat etkinliği olarak kabul edilirken bir pop şarkıcısının verdiği halk konseri de kültür sanat ekinliği kapsamına giriyor. Bu nedenle kültür sanat genellikle çeşitli alt dallara ayrılarak gruplandırılıyor ve bu aktiviteler kendisine uygun başlıklar arasında sıralanıyor.
Fakat genel olarak toplumda ön plana çıkan kültür sanat etkinlikleri sıralanacak olursa; Tiyatro, sinema, fotoğraf, müzik, edebiyat, resim, heykel, dil ve kültür öğrenme, seyahat gibi ana başlıklar ön plana çıkıyor.
Şehirlerde Kültür - Sanat Etkinlikleri
Şehirlerde kültür sanat etkinlikleri, Türkiye baz alındığında 3’e ayrılıyor denebilir. Birincisi İstanbul başta olmak üzere Ankara ve İzmir gibi metropollerde gerçekleştirilen yoğun kültür sanat aktiviteleri denebilir. İstanbul bu şehirler arasında açık ara başı çekse de Ankara ve İzmir gibi şehirler de konser, sinema, tiyatro, söyleşi, spor müsabakaları vb. kültür sanat etkinlikleri açısından diğer şehirlere göre oldukça geniş bir seçkiye sahip.
İkinci olarak ise büyükşehirlerde kültür sanat aktiviteleri değerlendirilebilir. Buralarda da metropol şehirler kadar olmasa da yoğun kültür sanat aktiviteleri mevcut denebilir. Ayrıca bu şehirlerde panel, söyleşi, festival, sempozyum gibi ikincil gibi görülen kültürel aktivitelerin de son yıllarda büyük artış gösterdiğini söylemek gerek. Sinema, müzikal etkinlikler, tiyatro vb. gibi birincil kültür sanat aktiviteleri büyükşehirlerde zaten oldukça yaygın.
Küçük ve orta ölçekli şehirlerde ise büyük ilçeler ve kasabalara eşdeğer bir yoğunluk görmek mümkün. Devasa olmayan sinema salonları, belirli periyotlarda oynanan tiyatro oyunları, yılda birkaç kez düzenlenen konser etkinlikleri ve kurum-kuruluşlarca organize edilen fuarlar, festivaller gibi etkinlikler bu illerdeki genel kültür sanat etkinliklerini temsil ediyor.
Elbette bireysel olarak veya küçük zümreler bazında, kültür sanat konusunda, insan nerede olursa olsun bulunduğu ortamdan çok daha ileri aktivite içerisinde olması da günümüzde mümkün.
Kırsalda Kültür - Sanat Etkinlikleri
Kırsal bölgeler olarak tanımlanan ilçe merkezleri, kasabalar, beldeler ve köyler (kırsal mahalleler) kültür sanat anlamında maalesef şehirler kadar kuvvetli bir altyapıya sahip değil. Zaten Türkiye baz alındığında Türkiye’nin 81 ilinde de çok yoğun kültür sanat faaliyetleri sürdürüldüğü söylenemez. Ancak yine de şehir merkezleri birçok ilçe ve köye göre çok daha fazla etkinliğe sahip.
Kırsalda kültür sanat etkinlikleri bahis olduğunda akla elbette ilk olarak belediyeler geliyor. Yerel belediyeler ilçelere, beldelere ve bu yerleşimlere bağlı köylere imkanları dahilinde gezici tiyatro, gezici sinema, konser, kitap fuarı gibi etkinlikler götürüyor. Aynı zamanda bu yerleşimde yaşayan vatandaşları da kültür turları kapsamında yurdun birçok farklı noktasına götürebiliyor.
Belediyeler dışında devlete bağlı Halk Eğitim Merkezi, Milli Eğitim Bakanlığı, Kültür Bakanlığı gibi kurumlar da kırsal bölgelerde kültür sanat faaliyetlerinin gelişimi için çalışma sürdürüyor. Yine, özel kuruluşlar, dernekler, sivil toplum örgütleri ve topluluklar da az da olsa kırsalda kültür sanat faaliyetleri yürütüyor.
Tüm bunlarında dışında ise, günümüzde internet, televizyon ve radyo gibi çeşitli sesli ve görsel iletişim araçları sayesinde kültürel ve sanatsal faaliyetlere hemen her yerden online şekilde ulaşmak da mümkün hale gelmiş durumda. Bu da en çok kırsal kesimde yaşayan vatandaşlara fayda sağlıyor.
Kültür - Sanat Sosyal Sorumluluk Projeleri
Kültür sanat üzerine sosyal sorumluluk projeleri genellikle kurumlar, kuruluşlar, şirketler ve sivil toplum örgütleri tarafından organize ediliyor. Burada amaç kültür ve sanat etkinliklerine insanların çok daha kolay ulaşabilmesi ve bu kavramlarla daha sık iç içe olması denebilir. Bu konularda daha dezavantajlı kişileri veya toplumları genel olarak kapsayan projeler dışında belirli spesifik gruplara ya da kişilere özgü sosyal sorumluluk projeleri de hem ülkemizde hem de dünyada düzenleniyor. Burada esas amaç hemen her sosyal sorumluluk projesinde olduğu gibi bu alanlara ulaşmakta güçlük çekenleri öncelik edinmek denebilir. Yine, bunun dışında kalan durumlarda da insanların çok daha sık veya güçlü şekilde bu aktivitelere katılmasını sağlamak, toplumun gelişimine güçlü şekilde yardımcı olmak diyebiliriz.
Kültür - Sanat Üzerine TV ve Sosyal Medya Programları
Kültür - sanat yayınları denildiğinde akla genel olarak basılı ve yazılı yayınlar gelse de günümüzde bu algı bayağı bir evrim geçirmiş durumda. Her alanda olduğu gibi kültür sanat alanında da görsel ve işitsel yayınların etkisi zirveye çıkmış durumda. Kültür sanat alanında 1990’lar ve özellikle 2000’li yıllarda televizyonun basılı yayınlar ile birlikte etkisi çok yüksek olmasına karşın bugün TV kültür sanat programları da yerini sosyal platformlar üzerinde yapılan yayınlara bırakma yolunda ilerliyor. Elbette halen televizyonda kültür sanat programları ve buna benzer yayınlar ciddi yer tutuyor. Ancak sosyal medya ve dijital platformların etkisi günden güne arttıkça sosyal medya programları ve dijital platformlarda kültür sanat programları sayısı da bu paralelde artıyor.
Görsel ve işitsel dijital platformlarda kültür sanat programları ve sosyal medyada kültür sanat programları toplumun kültür ve sanatla bağını güçlendiriyor ve bu konuda kamuoyunu bilgilendiriyor. Bu iki önemli kazanım sosyal medya ve TV üzerindeki kültür sanat programlarının önemini de bir kat daha artırıyor.
Kültür - Sanat Yayınları
Kültür - Sanat yayınları globalde veya bir toplumda kültür ve sanat aktivitelerini, eserlerini desteklemek ve duyurmak adına yapılan işlere verilen genel ad olarak tanımlanabilir. Kültür - sanat yayınları bu etkinliklerin zenginleşmesi ve daha çok kişiye ulaşması adına büyük önem taşıyor. Kültür - sanat üzerine yayınlanan hemen her şey doğru ve bilgilendirici olduğu takdirde insanların gelişimine büyük katkı sağlıyor. Bu nedenle bir toplumda kültür - sanat yayınları ne denli güncel ve yoğun olursa o toplumun gelişmişlik düzeyi artıyor. Ayrıca bu yayınların yoğun olması demek o toplumda kültür - sanat yayınları etkinliklerinin de oldukça yoğun olduğunu işaret ediyor. Üretim ne kadar fazla ise bu üretimi topluma ulaştıran yayınların sayısı ve niteliği de o derece yukarıya çıkıyor da demek mümkün.
Kültür - Sanat yayınları arasında günümüzde; sosyal medya içerikleri, görsel medya içerikleri, TV programları, reklamlar, dergiler, kitaplar, almanak gibi basılı yayınlar ve gazete, blog yazıları gibi içerikler ön plana çıkıyor.