10 Ocak 1981 tarihinde Ankara’da dünyaya gözlerini açan Mert Fırat, tiyatroyla ortaokul yıllarında okul koluna girerek tanıştı. Lise öğrenimini tamamladıktan sonra yaz aylarında Alanya’da garson olarak çalışmaya başladı. Aynı yıl içinde İsveç’e taşındı ve burada da garsonluk ve aşçılık yaptı. İsveç’te radyo televizyon üzerine eğitim alırken eğitimini yarıda bırakarak ülkemize döndü ve öğrenimine Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nin Tiyatro Bölümü’nde devam etti. 2006 yılında üniversiteden mezun oldu.
2001-2005 yılları arasında, yani bir yandan üniversite okurken Ankara Devlet Tiyatrosu’na girerek sahne almaya başlayan Fırat, mezuniyetinin ardından İstanbul’a taşınarak Oyun Atölyesi’nin Hırçın Kız , Testosteron ve Antonius ile Kleopatra isimli oyunlarında rol aldı. Bu süreçte başta Haluk Bilginer olmak üzere birçok usta oyuncuyla birlikte çalışma fırsatı buldu. Televizyon ekranlarıyla ise ilk kez 2000 yılında Bizim Evin Halleri isimli televizyon dizisinde üstlendiği küçük bir rolle tanıştı. İlerleyen yıllarda Yersiz Yurtsuz ve Binbir Gece gibi televizyon dizilerinde oynayarak ülke çapında tanındı. Rol aldığı ilk sinema filmi, 2007 yılında izleyicilerle buluşan Hayattan Korkma oldu. Hayattan Korkma’yı Başka Dilde Aşk, Kapalıçarşı, Atlıkarınca, Beni Unutma, Bir Ömür Yetmez, Dedemin İnsanları, Devrimden Sonra ve Unutma Beni İstanbul gibi ünlü film ve diziler izledi.
2013 yılında Yılmaz Erdoğan imzalı Kelebeğin Rüyası adlı sinema filminde başrol koltuğunu Kıvanç Tatlıtuğ’la paylaşan Mert Fırat ilerleyen süreçte İntikam, The Water Diviner, Bir Varmış Bir Yokmuş, Serçe Sarayı, Aşk ve Gurur, Yol Ayrımı, Ufak Tefek Cinayetler, Arif V 216, Her Şey Seninle Güzel ve Kefaret gibi popüler yapımlarda rol almayı sürdürdü. 2021 yılı itibarıyla son olarak Netflix’te yayınlanan Aşk 101 isimli dizinin kadrosunda gördüğümüz ünlü oyuncu, DasDas Sahne çatısı altında hâlen tiyatro oyunlarında da rol alıyor. Başka Dilde Aşk, Atlıkarınca ve Bir Varmış Bir Yokmuş adlı yapımların senarist koltuğunda da oturan Mert Fırat, 2018 yılından beri İdil Fırat’la evli.