Diziler

Diziler ya da dizi filmler olarak tanımladığımız, sinema filminden farklı bölüm bölüm ilerleyen yapımlara televizyonun hayatımıza girmesiyle aşina olduk. Çok eski dönemlerde radyo dizileri olduğunu da sinema tarihi ile ilgili çalışmalardan ve o dönemi yaşayan kişilerin verdiği bilgilerden öğrenmiş bulunmaktayız. Hatta günümüzde bile bu kültürü yaşatmaya çalışanların olduğunu biliyoruz ve bu tarz butik işlere rastlıyor. Ama bugün bahsettiğimiz dizi kavramı çok farklı bir boyut almış durumda. Radyodan televizyona geçen dizi kültürü şimdilerde dijital platformlara kaymış gibi görünüyor. Televizyon dizileri devam ediyor olsa da dizi film içeriklerinin büyük çoğunluğu artık dijital platformlardan yayınlanıyor.

Yeni platformların dizi sektörüne girmesi ve mobil dünyada dizi film sektörünün yaşadığı “Rönesans” sektöründe tanımsal olarak değişmesine yol açtı. Yani uzun lafın kısası, artık diziler şöyle olur bu uzunlukta çekilir, böyle bir konu akış şeması olur gibi kalıplar yok. Kalıplar ve tanımlar tamamen bir kenara bırakıldıktan sonra çok daha iyi işlerin çıktığına da şahit oluyoruz. Bizce dizi sektörü tarihinin altın çağlarını yaşıyor.

Diziler şov programları, haber programları ve spor müsabakalarıyla birlikte insanların en çok takip ettiği görsel içerikler arasında yer alıyor. Dizilerin bu kadar izleniyor olmasında en büyük sebep, her bölümün birbiriyle hem bağlantısı olması hem de kendi içinde farklı konular işliyor olması diyebiliriz. Böylece izleyici yeni bölümü merakla bekliyor ve ipuçlarını birleştirmek için sabırsızlanıyor. Bu durum da dizi sektörünün piyasada alıcı bulmasına ve önemli derecede büyük bir kesime hitap etmesini sağlıyor. Diziler her dönem izleyici buluyor ve popülerliğini asla kaybetmiyor.

En İyi Türk Dizileri

Diziler söz konusu olduğunda yerli yapımların yeri hepimizde ayrı. Her ne kadar son dönemde yabancı dizilere olan ilgi artmış olsa da yerli dizilerin izlenme oranları hiç azalmadı. Hatta arttı bile diyebiliriz. Bunda Türk dizileri olarak tabir ettiğimiz yerli yapımların televizyon haricinde dijital platformlarda yayınlanıyor olmasının da büyük etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Yerli diziler ister televizyonda olsun ister dijitalde izlerken pek çoğumuzun içinde kendisini bulduğu, karakterler ile kendini özdeşleştirdiği yapımlar oluyor. Durum böyle olunca da her dönem Türk dizileri yoğun bir izleyici ilgisiyle karşılaşıyor.

Türk dizileri veya yerli diziler, tüm diğer görsel yapımlar gibi çeşitli kategorilere ayrılıyor. Maceradan drama, komediden romantizme kadar pek çok kategoride Türk dizisi bulunuyor. Geçmişten günümüze kadar Türk dizilerinin geçirdiği evrime bakarsak, bu kategorilerin zaman içinde daha da çeşitlendiğini ve türler arasında farklı birlikteliklerin kurulduğunu görüyoruz. En iyi Türk dizileri, genellikle macera, komedi, aksiyon, romantik komedi, drama veya gerilim kategorilerinde karşımıza çıkıyor. Zaman zaman da bu türleri birlikte barındıran yapımların başarıya ulaştığını görüyoruz.

En iyi Türk dizileri her zaman merak edilen ve ilgi çeken bir kategori olarak karşımıza çıkıyor. Bir dizinin iyi olup olmadığına ise kesinlikle izleyici karar veriyor. En çok izlenen veya en fazla reyting alan diziler en iyiler kategorisinde değerlendiriliyor. Geçmişe baktığımızda, Türk dizileri arasında oldukça başarılı yapımlara rastlamak mümkün. Kurtlar Vadisi, Bizimkiler, Kaygısızlar, Mahallenin Muhtarları, Ezel, İkinci Bahar, Asmalı Konak, Leyla ile Mecnun, Hayat Bilgisi, Süper Baba, Çiçek Taksi, Ekmek Teknesi, Çılgın Bediş, 7 Numara, Avrupa Yakası, Ayrılsak da Beraberiz, Ruhsar, Med Cezir, Tatlı Hayat, En Son Babalar Duyar, Deli Yürek, Yılan Hikayesi, Behzat Ç. Bir Ankara Polisiyesi, Bir İstanbul Masalı, Sihirli Annem, Aliye, Aşk-ı Memnu, Yaprak Dökümü, Muhteşem Yüzyıl, Öyle Bir Geçer Zaman Ki, Çukur, Gibi ve daha niceleri Türk dizi film tarihinin efsaneleri arasındaki yerlerini çoktan aldılar bile.

Günümüzde ise televizyon dizilerinden ziyade dijital platform dizileri ön plana çıkıyor. Yine de televizyonun yeri tamamen kaybolmuş değil. Halen televizyonda da özgün ve başarılı yapımlar görmek mümkün. Güncel olarak, televizyonda yayınlanan en iyi Türk dizileri veya yerli yapımlar arasında Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz, Kuruluş Osman, Kırmızı Oda, Camdaki Kız, Gönül Dağı, Teşkilat, Arka Sokaklar ve Masumlar Apartmanı gibi başarılı projeler yer alıyor.

Dijital platformlarda ise çok daha geniş bir listeyle karşılaşıyoruz. En iyi yerli diziler kategorisinde, dijital platform dizileri ön plana çıkıyor diyebiliriz. Yakamoz S245, Pera Palas’ta Gece Yarısı, Kulüp, Bir Başkadır, Fatma, Aşk 101, 50 M2, Atiye, Rise of Empires: Ottoman, Erşan Kuneri, Zetin Ağacı ve Uysallar gibi Netflix yapımlarının yanında Masum, Bartu Ben, Alef, Saygı, Yaşamayanlar, Aynen Aynen, Bozkır, 7Yüz, Sahipli, Pavyon gibi Blu Tv yapımları da en iyi yerli diziler kategorisinde karşımıza çıkan diğer projeler. Disney Plus isimli platformun da bu iki platforma çok iddialı yapımlar ile birlikte katılmasını iple çekiyoruz. Yine Acun Ilıcalı’nın sahibi olduğu Exxen platformu da yerli dizi sektöründe iddialı işler ortaya koymaya çalışıyor. Gibi, Leyla ile Mecnun’un yeni bölümleri Exxen’in iddialı yapımları olarak ön plana çıkıyor.

En İyi Yabancı Diziler

Yabancı diziler her ülkenin yapımlarını kapsadığı için haliyle yerli yapımlardan sayıca çok üstün durumdalar. Geçmişte yabancı dizilere Türkçe dublajlı ya da Türkçe altyazılı şekilde ulaşmak çok zordu. Ancak televizyondan yayınlanan ya da çok kısıtlı şekilde bazı platformlarda yayınlanan yabancı dizileri izleyebiliyorduk. Günümüzde ise televizyondan yayınlanan dizilerin sayısında artış olurken bir yandan da dijital platformların piyasaya girmesiyle yabancı dizi sektörü ve yabancı dizi izlenirliği ülkemizde patlama yaptı diyebiliriz. Artık hemen hemen herkesin takip ettiği en az bir yabancı dizi var diyebiliriz.

Tabii ki piyasada bu kadar yapım olunca izleyeceğimiz diziyi seçmek ve o an hangi diziyi izleyeceğimize karar vermek bazen çok zor olabiliyor. Böyle durumlarda en kısa yolun en iyi yabancı diziler listelerine göz atmak olduğunu düşünüyoruz. Her zaman bu tarz listeler bizim zevkimize hitap eden bir dizi bulamasalar da en azında bize bir fikir vermesi açısından bizce kıymetliler. En iyi yabancı diziler genellikle dünyada en çok insanın izlediği ve en çok insanın beğendiği yapımlar olarak biliniyor. Haliyle bu yapımların kalitesinin de izleyici gözünde yüksek olduğu kanısı ortaya çıkıyor.

Gelmiş geçmiş en iyi yabancı diziler tarafına baktığımızda karşımıza yüzlerce hatta binlerce yapım çıkıyor. Bunların hepsini saymak için tabiri caizse bir ömür gerek. Ama en iyi yabancı dizilere örnekler verecek olursak, hiç çekinmeden söyleyeceğimiz yapımlar arasında Breaking Bad, Game of Thrones, Dexter, Prison Break, Seinfeld, Friends, OZ, The Sopranos, The Wire, Doctor Who, Mad Man, Supernatural, The Office, Stranger Things, Sherlock, True Detective,  Black Mirror, Rick and Morty, BoJack Horseman, Dark, The Big Bang Theory, Sex and The City, Modern Family, Mr. Robot, Sons of Anarchy, How I Met Your Mother, Squid Game, After Life, Rome, Vikings, Peaky Blinders, La Casa de Papel, Lost gibi efsaneleşmiş ve dünya literatürüne geçmiş projeler yer alıyor. Bu dizilerin dışında, saydıklarımızın  en az on katı daha bu kadar başarılı ve efsane haline gelmiş proje daha sıralanabilir. Tüm bu diziler, en iyi yabancı diziler listelerinde kolaylıkla bulabileceğiniz ve en çok tavsiye edilen yapımlar diyebiliriz.

Yabancı dizi havuzu yine de sadece en iyiler ile sınırlı değil. Tüm bu diziler dışında kişisel zevklerinize hitap eden, kimsenin keşfetmediği veya çok az kişi tarafından bilinen bazı kıymetli yapımların da olduğu gerçeğini itiraf etmek gerek. Her popüler yabancı dizi iyi olacak diye bir kaide yok. Bunu da söylemeden geçmek istemedik.

Yeni Başlayan Diziler

Dizi film sektörü izleyici tarafından oldukça rağbet gören bir alan olunca, her geçen gün vizyona giren dizi sayısı artıyor. Bu dizilerden bazıları maalesef başarısız olup kısa sürede yayından kalkarken, bazıları ise potansiyellerini ekrana yansıtmayı başarıyor ve uzun süre kalıcı oluyorlar. Yeni başlayan diziler, ilk bölümlerinde yakaladıkları ivmeyi diğer bölümlere hatta sezonlara taşımayı başardıklarında ekranda kalıcı olma ihtimalleri de buna paralel olarak artıyor.

Ülkemizde diziler, sezon dizileri ve yaz sezonu dizileri olarak ikiye ayrılıyor. Yaz dizileri diğer dizilerin sezon finali yaptığı dönemde, tatil aylarında insanlara iyi vakit geçirtmek amacıyla vizyona giriyor. Yeni başlayan yaz dizileri genellikle yaz sezonu sonunda final yaparak ekranlara veda ediyor. Bu diziler, yaz mevsimi süresince televizyon ekranının dolduracak projeler olarak tasarlanıyor. Dijital platformlarda ise yaz dizileri veya sezon dizileri gibi net bir ayrıma rastlamak pek mümkün olmuyor.

Yılın her dönemi, farklı konseptte olsa da her daim yeni bir dizi yayın hayatına start verdiği için yeni başlayan diziler her zaman merak edilen ve gündemden düşmeyen bir konu haline geliyor. Yeni başlayan dizileri takip etmek ve kaçırmamak için sıkı bir izleyici olmak gerekiyor ya da sosyal medya gibi mecralardan yayınlanan tanıtımları iyi takip etmek gerekiyor. Ülkemizde olduğu gibi dünyanın geri kalanında da neredeyse her gün bir yeni dizi vizyona giriyor.

En Çok Reyting Alan Diziler

Dilimize en çok reyting alan şeklinde işlenmiş olsa da artık görsel yayınların reyting oranlarından ziyade totalde ne kadar izlendiği ciddi önem taşıyor. Zira dizilerin de içerisine dahil olduğu görsel yayınlar televizyon dışında da pek çok yayın organından izlenebiliyor. Bu sebeple en çok reyting alan diziler tabirinden ziyade en çok izlenen diziler tanımını kullanmak daha doğru olacaktır.

2022 yılına baktığımızda en çok izlenen ya da en çok reyting alan yerli diziler arasında Erşan Kuneri, Tozluyaka, Balkan Ninnisi, Senden Daha Güzel, Kara Tahta, Gizli Saklı, Yakamoz S245, Pera Palas’ta Gece Yarısı, Kulüp, Kuş Uçuşu, Gibi gibi çok önemli yapımlar yer alıyor. Hem televizyonda hem de dijital platformlarda yerli dizilere olan ilgi her geçen gün artıyor. 2022 yılı dizileri arasında yerli dizilerin ağırlığı çok net şekilde hissediliyor.

Yabancı projelere baktığımızda ise 2022 yılında en çok izlenen diziler arasında Heartstopper, Severance, The Offer, Tokyo Vice, Reacher, The Gilded Age, Somebody Somewhere, Under the Banner of Heaven, Inventing Anna, Palpito, Bel-Air gibi daha yeni başlayan yapımların yanında daha önceki yıllarda başlayan ve halen devam eden Ozark, Borgen, Top Boy, Grace and Frankie, Dead to Me, Lupin, Bridgerton, Ötekiler gibi yapımlar da bulunuyor.

Yerli İnternet Platformu Dizileri

İnternet platformu dizileri arasında daha önce de bahsettiğimiz gibi yerli dizilerin yeri ayrı. Türkiye menşeli platformlar yerli diziler konusunda yabancı rakipleri ile yarış halindeler. Yani, en az Blu Tv, Exxen gibi yerli platformlar kadar Netflix, Disney Plus gibi platformlarda da yerli diziler önemli bir yere sahip. Hatta Youtube’u da yalnızca bir video içerik sitesi olarak düşünmezsek yerli dizilerin bu platform üzerinde meşhur olduğu ve yayınlandığı zamanları da hatırlıyoruz. Amazon Prime cephesinde ise bir Türk dizisi projesi olmaması açıkçası bizleri şaşkınlığa uğratıyor. En kısa zamanda Prime Video tarafında da yerli bir proje görmeyi umutla bekliyoruz.

Yabancı İnternet Platformu Dizileri

İnternet dizilerine baktığımızda yerli dizilerin yeri izleyicide ayrı olsa da yabancı dizlerin sayısal olarak üstünlüğü kabul etmemiz gereken bir gerçek. Yabancı internet platformu dizileri olarak nitelendirdiğimiz, dünyanın dört bir yanından gelen yapımlar Netflix, Amazon Prime Video, Disney Plus gibi platformlar üzerinden izleyici ile buluşuyor. Durum böyle olunca, eskiden yalnızca televizyon ile sınırlı olan yabancı dizi potansiyelimiz çok uç noktalara çıkıyor. Her geçen gün bir yeni yabancı dizi vizyona giriyor ve tüm dizileri izlemek ve takip etmek için ciddi anlamda büyük bir vakit harcamak gerekiyor. Pek çoğumuzun bu kadar zamanı olmadığını düşünürsek yerli veya yabancı fark etmeksizin dizi takip ederken, en iyi diziler listelerini takip etmekte fayda var diyebiliriz.

Televizyon Dizileri

Tüm dünyada, son yıllarda, dijital platformlar televizyonun önüne geçmiş gibi görünüyor. Evlerin efsane cihazlarından televizyon hayatımızdaki yerini başka bir cihaza bırakmış değil oysaki. Dijital platform seyrediyor olsak da görüntüyü daha kaliteli izlemek için bir televizyona ihtiyaç duymuyor değiliz. Fakat televizyon kanallarına ilginin ciddi anlamda düştüğünü görmemek de mümkün değil. Televizyonda yayınlanan içerikler sansür, reklam gibi kesintilere ve engellere uğradığı için insanlar dijital platformlara yönelmiş durumdalar.

Yine de, her şeye rağmen televizyon kanallarını takip eden azımsanamayacak kadar büyük bir kitle var. Bu kitlenin büyük bir bölümü magazin programları ve reality şovları takip ediyor olsa da bu programların hemen ardından televizyon dizileri geliyor. Televizyon dizileri, tüm dünyada ekranlara gelmeye ve izleyicileri ekran başına kilitlemeye devam ediyor.

Türkiye’de son dönemde, Fox Tv, Tv 8, Kanal D, TRT 1 gibi kanallar yaptıkları diziler ile gündeme geliyor. Dünyada ise HBO, Starz, Channel 4, ABC, CBS, Tv Tokyo, Showtime, La Une, TvN, TNT, FX ve SKY gibi kanallar ön plana çıkıyor.

Popüler Dizi Oyuncuları

Tüm dünyada en çok izlenen görsel içerikler arasında yer alan dizi filmler, her açıdan merak uyandıran bir alan haline gelmiş durumda. Dizilerin içeriklerinin merak edildiği kadar, bu dizilerde oynayan oyuncular da bir o kadar merak ediliyor. Dizi oyuncuları, günümüzün en popüler simaları arasında yer alıyorlar. Hal böyle olunca kimin hangi dizide oynadığı veya bu oyuncuların özel hayatlarında neler olduğu çok merak ediliyor.

Dünyaya baktığımızda sinemadan ziyade dizi oyunculuğu ile ün yapmış isimler daha çok ABD’den çıkıyor. Pek tabii ki son dönemde Avrupa ve Uzak Doğu’dan sektöre önemli yatırımlar geliyor olsa da dünyada bu konuda başı her zaman ABD çekiyor. Günümüzde en popüler dizi oyuncuları arasında Neil Patrick Harris, Jason Segel, Clarie Danes, John Hamm, Michael C. Hall, Tina Fey, Mariska Hargitay, Kaley Cuoko, Jim Parsons, Matt Smith, Bryan Cranston, Colin Morgan, Emilia Clarke, Mads Mikkelsen gibi ünlü isimler yer alıyor.

Yerli diziler tarafına baktığımızda ise popüler dizi oyuncuları saymakla bitmiyor. Kıvaç Tatlıtuğ, Kenan İmirzalıoğlu, Beren Saat, Burak Özçivit, Fahriye Evcen, Serenay Sarıkaya, Erdal Beşikçioğlu, Engin Öztürk, Çağatay Ulusoy, Ali Atay, Gökçe Bahadır, Engin Altan Düzyatan, Hazal Kaya, Aras Bulut İynemli gibi tecrübeli isimlerin yanı sıra Can Yaman, Kaan Yıldırım, Elçin Sangu, Hande Erçel, Demet Özdemir, Zeynep Farah Abdullah ve daha pek çok genç yetenek de en popüler dizi oyuncuları arasında yer alıyorlar.