Son yıllarda, tüm dünyada gündem olan 5G teknolojisi bizim için ne ifade ediyor, bu teknoloji nasıl kullanılıyor ve hayatımızı ne denli kolaylaştıracak gibi sorular herkes tarafından merak ediliyor. 5G’nin insanlığa katacakları yanında, bu teknolojinin büyük dezavantajları ve zararları olduğu iddiaları da var. Aslında 5G’nin tanımı ve neler getirdiği ya da getireceği oldukça açık. Şimdi, tüm detayları ile çağımızın öncü teknolojisi 5G’ye yakından bakma zamanı…
5G Nedir?
5G kavramı, hücresel ağların şimdilik en son jenerasyonunu tanımlamak için kullanılıyor. Hücresel ağların altyapıları ve nitelikleri belirli standartlara göre şekilleniyor. Ancak teknolojinin gelişimi ile birlikte hücresel ağların daha verimli ve nitelikli hizmet sunabilmesi için, altyapı kriterleri belirli zaman aralıklarında güncelleniyor. 5G, tam olarak bu altyapı kodlarının ve malzemelerinin beşinci kez güncellenmiş halini ifade ediyor. 5. nesil hücresel teknoloji, 5G olarak adlandırılıyor. 5’in yanındaki G ifadesi ise İngilizcedeki “generation” kelimesinden geliyor.
5G, üst düzey hıza sahip internet kullanımı için gereken bir dizi standart uygulamayı içerisinde barındırıyor. 5G’ye erişen kullanıcılar diğer bir önceki hücresel ağ nesillerini kullananlara göre çok daha hızlı ve efektif şekilde internete ulaşabiliyorlar. Buna ek olarak, 5G, IoT (Internet of Things) ağlarını güçlendirdiği için, günümüzde oldukça popüler olan VR (Virtual Reality) ve otonom kullanımlı otomobilleri, akıllı ev sistemlerini daha basit ve etkili şekilde kullanmayı sağlıyor.
Hücresel ağların 5G’ye uzanan süreci 1980 yılında başladı. İlk teknoloji olarak kabul edilen 1G, o yılda hayatımıza girdi. Daha sonra, süreç içinde hücresel teknolojiler gelişerek bu güne ve 5G’ye kadar geldi. İlk 5G prototipi ise 2016 yılında, teknoloji devi Samsung tarafından oluşturuldu. Başarıyla sonuçlanan bu deneme hızla teknolojik aksiyonlara entegre edildi ve 5G hayatlarımızda yer almaya başladı.
5G Teknolojisinin Avantajları ve Getirileri
Konunun uzmanları 5G ile hayatımıza pek çok yeniliğin dahil olmasını ön görüyor. Zaten halihazırda bu öngörülerin küçük bir kısmı gerçekleşmiş durumda. Henüz Türkiye’de 5G teknolojisi hizmete açık olmasa da, dünyanın farklı ülkelerinde 5G kullanılmaya başladı. 5G, akıllı telefonlarda internet kullanımı dışında sağlık, eğlence, otomasyon ve hizmet sektörü gibi pek çok alanda köklü değişiklikler yapabilecek bir teknoloji olarak görülüyor. 5G ile gelen en önemli yeniliklerden birisi mobil veriler konusunda beklenirken, 5G ile birlikte insanların ve tüm nesnelerin çok yüksek hızda birbirine bağlanması hedefleniyor.
Aynı zamanda, 5G ile birlikte internet hızı doruğa çıkıyor. Bir önceki hücresel ağ teknolojisi 4G ortalama 100 Mbps’lerde bir download (indirme) hızı sunarken, 5G, 1 Gbps’nin üzerinde bir ortalama download hızı sunabiliyor. Yine, 5G teknolojisinin gelişimi ile kırsal alanda veya “ölü bölge” tabir edilen kapsama alanında sorun yaşanan lokasyonlarda, cep telefonları ve internetin çekim kalitesinin önemli ölçüde artması bekleniyor. Bu önemli ayrıntının uygulanması, kırsalda yer alan işletmelerin ve üretim merkezlerinin dijital pazarda daha etkin hale gelmesini sağlayacak ve bölgesel ekonomilerin güçlenmesini destekleyecek bir proje olarak görülüyor.
5G’nin mobil ağların cihazlarda yarattığı enerji tüketimini de önemli ölçüde azaltacağı öngörülüyor. Mobil cihazların pil ömrünü artıracak bu gelişme, özellikle akıllı telefon piyasası için önemli bir atılım diyebiliriz. Zaten, halihazırda 5G teknolojisine sahip cihazlarda bu iyileşmenin olumlu emarelerine sıkça rastlıyoruz.
5G’nin en heyecan verici getirilerinden biri de yukarıda kısaca değindiğimiz IoT teknolojisini kullanmak olacak. Türkçede “Nesnelerin İnterneti” olarak adlandırılan IoT, internet aleminde büyük bir devrimi başlatacak sistem olarak ön plana çıkıyor. Şimdiye değin “bireyin interneti” olarak tanımlanabilecek internetin, milyarlarca nesne ve teknolojik cihazın ağa dahil olması ile IoT “Nesnelerin İnterneti” cihazlarını yönetebilecek çok akıllı, verimli ve etkin bir iletişim bağlantısı olması hedefleniyor.
IoT kullanımının yaygınlaştığı ilk alanlar otonom otomobiller ve akıllı ev teknolojileri olsa da yakın gelecekte bu teknoloji ile pek çok alanda muhteşem bir yenilenme ve atılım gerçekleşmesi planlanıyor. Bu alanların başında, sağlık sektörü geliyor. Sağlıkta devrim yaratacak uzaktan tedavi ve cerrahi müdahale ciddi şekilde gündeme gelmiş durumda. Aynı zamanda şehirlerde otonom sistemlerin çok daha verimli kullanılması da yakın gelecekte IoT ve 5G işbirliğinin mucizelerini göreceğimiz bir diğer alan olarak ön plana çıkıyor. Sokak lambaları, trafik ışıkları ve güvenlik kameraları gibi günümüz şehirlerinin önemli bileşenleri 5G sayesinde çok daha kolay kontrol edilebilir mekanizmalar olacak.
5G Teknolojisinin Dezavantajları ve 5G Kaynaklı Endişeler
Gelelim bu üstün mobil teknolojinin dezavantajlarına ve 5G kaynaklı toplumsal endişelere. Öncelikle endişeler tarafına bakarsak, malumunuz, her yeni teknoloji, pek çok söylenti ile birlikte geliyor. 5G ile ilgili de hem teknoloji dünyasında hem de toplumda oldukça fazla söylenti dolaşıyor. 5G’nin hayatımıza olumsuz etkileriyle ilgili rivayetler aldı başını gitti. Pek çok insan, 5G ile birlikte artacak baz istasyonlarının olası radyoaktif zararlarını tartışmaya başladı bile; ancak bu söylentilerin aslı olup olmadığını 5G’nin tamamen yaygınlaşması sonrası görebileceğiz. Şimdilik bu teorilerin iddia boyutunda kaldığını söyleyebiliriz.
5G’nin dezavantajlarına bakacak olursak, ilk ciddi eksinin maliyet konusunda ortaya çıktığını söylemek mümkün. 5G’yi dünyanın pek çok noktasına yaymak ciddi yatırım ve altyapı maliyeti getiriyor. Bunun yanında mobil ağlardaki trafiğin ve kalabalığın artması da bir diğer olumsuz taraf. Kablosuz ağlara 5G’nin eklenmesi, belirli frekans aralıklarının aşırı yoğun olmasına neden olabilir ve bu da bağlantının kararlılığını olumsuz etkileyebilir. Ancak yine de bu sorun, süreç içinde optimize edilebilir bir kusur olarak görünüyor.
5G’nin yalnızca son teknoloji mobil cihazlarda kullanılabiliyor olması nedeniyle, bu teknolojinin yayılma hızının düşük olması bekleniyor. Ayrıca, 5G’nin yazılımsal altyapıya sahip bir ağ olması nedeniyle, gelişim sürecinde güvenlik açıkları verme ihtimali oldukça yüksek. 5G’nin güvenlik optimizasyonu oturana kadar, yazılımsal açıkların tüm sistemi tehdit edebileceği ifade ediliyor.
Son olarak, 5G teknolojisinin, ülkemizde 2023 yılında faaliyete geçecek olduğunu söyleyelim. Yeni gelişmeleri merakla bekliyor olacağız…
İki teknoloji arasındaki farka bakacak olursak, şimdilik 6G bizim için bilimkurgu filmi gibi :). Ciddi altyapı çalışmaları yapmak gerekiyor. Dünya 5G'ye entegre olurken bizim de daha fazla geç kalmamamız lazım diye düşünüyorum. Umuyorum bir an önce 5G'yi deneyebiliriz. Sonra gelsin 6,7... :)